کله پاچه یکی از غذاهای سنتی ایرانیان است که علاوه بر طبخ آن در بین خانواده‌ها، به طور معمول در رستوران‌های خاصی به نام کله‌پزی یا طباخی سِرو می‌شود. کله پاچه ممکن است برای خارجی‌ها سنگین باشد اما یکی از غذاهای محبوب ایرانی محسوب می‌شود و اگر اهل ریسک کردن هستید بهتر است با چشیدن کمی مغز تجربه کله پاچه خوردن را آغاز کنید.
غذای متداول در خاورمیانه
این غذا در خاورمیانه و قفقاز جنوبی نیز مشابه ایران طبخ می‌شود. کله پاچه در ایران و ترکیه با نام «کله پاچه»، در کشورهای عربی «پاچه»، در ارمنستان، آذربایجان و گرجستان «خاش» نامیده می شود. واحد شمارش کله پاچه دست است که شامل سر گوسفند و قسمت‌های مختلفی همچون گوشت، زبان، مغز، بناگوش، چشم، صورت و چهار دست و پای گوسفند (پاچه) می‌شود. کله پاچه غذایی دیرپز است که طبخ آن زمان زیادی با حرارت بسیار ملایم همراه پیاز، نخود، ادویه (نمک، زردچوبه و فلفل) طول می‌کشد. پس از گذشت12 ساعت از پخت و پس از سرد شدن، چربی روی آن را کامل جدا کرده و تنها قسمت‌های قابل خوردن را در ظرف ریخته و استخوان و ضایعات را قبل از سرو جدا می‌کنند.
معمولا آب این غذا به عنوان پیش غذا با نان میل می شود. مصرف نارنج و لیموی تازه همراه این غذا علاوه بر ایجاد طعم دلچسب، به دلیل داشتن آنتی اکسیدان توصیه می‌شود. کله پاچه را علاوه بر مواقع عادی، معمولا در مواقع مختلف نظیر اعیاد و مناسبات شاد و یا مراسم عزاداری پس از قربانی کردن گوسفندان نیز طبخ می‌کنند. مصرف این غذا در تابستان و در نواحی گرمسیری برای مزاج انسان سنگین است و بیشتر درفصول سرد سال توصیه می‌شود. بهتر است کله پاچه در وعده ی اصلی غذایی خورده شود و مصرف آن در وعده شام معمولا مناسب نیست. همچنین این غذا با وجود دارا بودن پروتئین و ویتامین های بسیار، سرشار از کلسترول و اسیدهای چرب است که خوردن آن برای برخی افراد که دچار بیماری هستند توصیه نمی‌شود.
