نمادی برای تهران

بسیاری از پایتخت‌های دنیا نمادی برای خود دارند، کافی است اسم این شهرها به گوش شما بخورد تا این نمادها در ذهن شما زنده شوند. پاریس را با «برج ایفل»می‏‌شناسند، «کاخ کرملین» نمادِ مسکو است. «برج‌های دوقلو پتروناس» نمادِ مالزی است. برزیل را با «مجسمه بزرگ مسیح»، مصر را با «اهرام ثلاثه»، لندن را با «ساعت بیگ بن» و «چرخ و فلک چشم لندن»، سیدنی را با «خانه اپرا» و نیویورک را با «مجسمه آزادی» می‎شناسند. دهه چهل بود که تهران هم می‌خواست سری میان سرها در بیاورد و مثل شهرهای معروف جهان، نمادی داشته باشد تا به آن شناخته شود، همین شد که در سال 1349 و در آستانه جشن‌های دو هزارساله تهران، از میان طرح‌های بسیاری که برای نماد تهران از سوی معماران ارائه شد، طرحی زیبا و هنرمندانه از «حسین امانت معمار» معمار جوان و دانش آموخته دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران پذیرفته شد تا از دل آن طرح، برج «شهیاد» یا برج «آزادی» امروز زاده شود.

میدان نوستالژیک

اگرچه در سال‎های اخیر و ساخته شدن «برج میلاد» بسیاری این برج بلند را نماد تهران می‎دانند، اما برای بسیاری هنوز برج آزادی نماد و نشانه پایتخت است. زیرا نه تنها این برج از لحاظ معماری ارتباطی نزدیک‎تر با هویت تهران دارد، بلکه به دلیل نقش مهمی که در تحولات سیاسی هم بازی کرده، خاطره‌انگیز و نوستالژیک است.

در معماری برج آزادی، این برج اصیل و خوش نقش و نگار، عناصر و اجزایی از معماری آثار دوران هخامنشی، معماری دوران ساسانی و دوران اسلامی بهره گرفته شده است. حسین امانت درباره استفاده از معیارهای معماری ایرانی در طرح خود می‌گوید: «این بنا به گذشته‌های تاریخ ایران نظر دارد. من می‌خواستم اگر کسی از خارج می‌آید یا حتی مردم ایران بدانند که این اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط می‌شود، در این بنا، قوس اصلی وسط برج، نمادی از طاق کسری مربوط به دوره پیش از اسلام (دوره ساسانی) است و قوس بالایی که یک قوس شکسته‌است، از دوران بعد از اسلام و نفوذ اسلام در ایران حرف می‌زند. رسمی‌سازی‌هایی که بین این دو قوس را پر می‌کند، خیلی ایرانی است و من آن را از گنبد مساجد ایران الهام گرفته‌ام. اساسا تکنیک گنبد‌سازی در ایران خیلی جالب است و شما در هر مسجدی که می‌روید، یک چیز تازه‌ای می‌بینید. در این گنبدها که نشانه نبوغ ایرانی است، معماران قدیم از قاعده مربع بنا وارد دایره گنبد شده‌اند و این کار را با کمک رسمی بندی‌ها و مقرنس کاری‌های بسیار زیبا انجام داده‌اند. در برج آزادی هم همین کار انجام شده. هندسه بنا یک هندسه مربع مستطیل است که از روی چهار پایه خود می‌چرخد و ۱۶ ضلعی می‌شود و بالاخره به صورت یک گنبد شکل می‌گیرد. البته شما این گنبد را از بیرون نمی‌بینید، اما از داخل برج قابل مشاهده‌است.»

جاذبه‌های داخل برج 

مساحت فضای زیرین برج زیبای آزادی حدود 78 هزار متر مربع است، این برج حدود 45 مرتع ارتفاع بیرونی و 5 متر ارتفاع در زیر زمین دارد؛ طاق آن هم تا زمین 23 متر فاصله دارد و از هشت بخش مجزا ساخته شده است . در سازه این برج 25 هزار قطعه سنگ و 900 تن آهن به کار رفته است. برج آزادی تنها نمادی با یک نمود خارجی نیست، بلکه در دل این برج زیبا دنیایی پر از جاذبه‌های دینی نهفته است، فضای زیر برج یک موزه تمام عیار است با دیدنی‌های بسیار تالارهایی که برای آشنایی با فرهنگ کهن ایرانی طراحی شده‌اند و گشت و گذار در این فضا حتما برای شما جذاب است. این برج قدیمی آسانسوری دارد که شما را تا بالای تاج برج بالا می‎برد و می‌توانید از آن بالا تهران را رصد کنید.