از ماهی انگشتر به دست تا سفره دختر شاه پریان

از ماهی انگشتر به دست تا سفره دختر شاه پریان

از ماهی انگشتر به دست تا سفره دختر شاه پریان

1

در سالنامه ایرانیان باستان هر یک از بازه‌های زمانی، نامی ویژه و جشنی به همراه داشت و از آنجاییکه جشن نوروز و آیین های نوروزی اهمیت بسیاری دارند بالطبع مراسم‌های حول این موضوع هم متعدد بوده است. بر این اساس چهل روز پس از آغاز نوروز و سال جدید، در روز دهم اردیبهشت ماه که «آبان روز» از ماهِ اردیبهشت خوانده می شد، جشن «چهلم نوروز» یا «جشن چلمو» برگزار می شد. امروزه این جشن کم و بیش در مناطق مرکزی ایران و در نهم اردیبهشت، در استان های فارس و کرمان با حضور مردم و گردشگران مناطق دیگر در کنار چشمه ها، دشت ها و دامنه‌ی کوه­ ها برگزار می شود.

ماهی انگشتر به دست!

جشن چهلم نوروز، در سال های اخیر در شيراز در كنار حوض ماهیِ سعديه برگزار مي شود. در گذشته مردم به هنگام این جشن در چشمه سعدي آبتني می کردند. آنان بر اين باور بودند كه در این روز، یک ماهي سر از آب بيرون مي آورد؛ ماهی که انگشتری زرین به نشانه بخت و اقبال به همراه خود دارد. بر اساس یک رسم قدیمی رایج در بین عشایر منطقه کرمان که احتمالا به دوران قبل از اسلام و اعتقادات میترائیسم مربوط بوده، هر ساله در چهلمین روز از فصل بهار، به دورِ مقبره شاه خیراله (شخصی خاص براي مردم سيرجان) در دامنه کوه «شاه خیرالله» که «کوه عروس» یا «خال کوه» نیز نامیده می شود گرد هم می‌آمدند. این کوه در فاصله پانزده کیلومتری جاده ی شهر سرچشمه به «پاریز» سیرجان قرار دارد که امروزه این منطقه در اختیار عشایر و گله‌داران پاریز است.

آش شیری که مایه برکت است

عشایر و روستاییان به ویژه رمه داران پس از دوشیدن شیر گوسفندان خود و با فراهم نمودن حبوبات و درست کردن رشته ی آش در این مکان به طبخ آش شیر پرداخته و آن را بین مردم توضیع می کنند. اعتقاد آنان بر این است که اولین شیری را که در شروع فصل شیردوشی می دوشند برای افزایش خیر و برکت شیر و سایر فرآورده های آن باید خیرات کرد. به طور کلی در جشن چلمو مردم با فراهم آوردن غذاها، تنقلات و انواع میوه در دامن طبیعت رفته و با موسیقی محلی و نواختن دایره و رقص محلی، آوازخوانی، بازی و مسابقات محلی، گردهمایی و دیدن آشنایان، رفع کدورت ها، طلب خیر و برکت به انجام این آیین باستانی در محیطی شاد می پردازند.

از تنگ شوم تا فالگیری برای دختر شاه پریان

از دیگر رسوم رایج در این روز، دود دادن اسپند و کندر به هنگام غروب که به اصطلاح تنگ شوم نامیده می شود است. رسم دیگری به نام چک و دوره که به نوعی گرفتن فال است در بین مردم انجام می شود. بدین صورت که در صبح روز چهلم نوروز، کوزه ای کوچک به نام «دوره» را زیر درختی سبز قرار داده و هر فرد طبق نیت خود شی ایی نظیر: دکمه، انگشتر و یا دستمال و... را درون این کوزه می اندازد و روی کوزه دستمالی سبز رنگ می گذارند. به هنگام غروب زنان و مردان دور هم جمع شده و شعر یا سرودی را می خواندند. دختر نابالغی از درون کوزه یک شی را بیرون آورده و هر فرد بسته به سرودی که به هنگام بیرون آوردن شی خود خوانده می شود نیت خود را تفسیر می کند. باور عامیانه ی دیگر اینکه در این روز طبق اعتقادات رایج، هر فرد نیت کرده و برای دختر شاه پریان سفره ای شامل خوراک مرغ، نمک، انواع میوه، تنقلات و سبزی پهن می کردند و در کنار سفره همراه با موسیقی به خواندن شعر و سرود می پردازند.

برچسب‌ها

کرمان مراسم

افزودن دیدگاه جدید