دوران صفویه یکی از دوران طلایی ایران در زمینههای علم، فرهنگ، هنر و معماری بوده است و اکنون میتوان در نقاط مختلف کشور آثار به جا ماندهی زیادی را از آن دوران مشاهده کرد. این موضوع در شهر اصفهان که پایتخت مهم صفویان بوده است نمود بیشتری پیدا کرده است.
میدان نقش جهان اصفهان به عنوان یکی از آثار ثبتشده ایران در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو، آثار تاریخی شاخصی را در خود جای داده است که مسجد امام یکی از مهمترین آنهاست. مسجد امام که با نامهای مسجد شاه و مسجد جامع عباسی و مسجد سلطانی نیز شناخته میشود، در جنوب میدان نقش جهان قرار دارد. ورودی اصلی مسجد نیز از همین قسمت میدان نقش جهان است و ورودیهای دیگری نیز در نواحی اطراف مسجد وجود دارد.
مسجد امام را میتوان نمونهای تکامل یافته از حدود هزار سال ساخت مسجد در ایران دانست. بنای مسجد از یک گنبد اصلی، دو شبستان، چهار ایوان و چهار مناره تشکیل شده است. دو مدرسه نیز برای تحصیل طلاب علوم دینی در محوطه آن احداث شده است.
مسجد امام به دستور شاه عباس اول و در حدود چهارصد سال پیش ساخته شد. معماری و تزئینات این بنا جلوهای کمنظیر به آن داده است. یکی از جذابیتهای معماری این بنا زاویهی میان سردر ورودی و محور مسجد است. سردر مسجد امام رو به میدان نقش جهان (جنوب) است تا هماهنگی و تقارن آن با میدان و دیگر بناها حفظ شود؛ در حالی که مسجد رو به قبله است. معمار این بنا با هنرمندی این تغییر زاویه را در معماری به بهترین نحو انجام داده است.
تزئینات سردر ورودی مسجد امام بسیار چشمنواز است. کاشیکاری به کار رفته در این بخش بنا شگفتانگیز است. در هنگام ورود به بنا حتما نگاهی به بالای سر بیندازید تا زیبایی کمنظیر سردر ورودی را نظاره کنید. محراب مسجد امام از دیگر قسمتهای مهم این بناست.
بخش دیگری که توجه گردشگران را به خود جلب میکند سنگابها هستند. ظرفهای سنگی بزرگی که از آب پر میشدند و از آنها به منظور وضو گرفتن و یا آشامیدن آب استفاده میشده است.
شیخ بهائی، از دانشمندان مطرح دوران صفویه نیز در ساخت بخشهایی از مسجدامام مشارکت کرده است. سنگ شاخص که در تمام طول سال لحظهی ظهر شرعی را نشان میدهد، حاصل محاسبات این دانشمند است.
قرار گرفتن زیر گنبد مسجد امام و دیدن تزئینات ظریف و متقارن آن، هر بینندهای را شگفتزده خواهد کرد.