خور و بیابانک

شهرستان خور بيابانک یکی از شهرستانهای استان اصفهان درمنتهي اليه شرق شهرستان نايين قرار گرفته که از شمال به استان سمنان از جنوب و شرق به استان خراسان و از سمت غرب به بخش انارک شهرستان نايين محدود است. همچنين شهرستان خور بيابانک داراي ١٧٦٥٦ نفر جمعيت استان اصفهان را در خود جاي داده است.

مرکز این شهرستان شهر خور از توابع استان اصفهان می‌باشد.خور به معنای خورشید ، آفتاب و فرشته موکل بر خورشید می باشد تاریخ شکل گیری آن بدرستی معلوم نیست ولی آنچه از شواهد و قراین و دست نبشته‌های قدیمی استنباط می‌شود حد اقل تا قرن پنجم و ششم هجری می‌توان آثاری هر چند نامحسوس را مشاهده کرد. در قرن چهارم و پنجم هجری از توابع خراسان و یزد و در دوران صفویه و قاجاریه از توابع یزد و سمنان بوده‌است. در دوره قاجاریه خور و بیابانک را قرای سبعه می گفتند. خور شرقی‌ترین نقطه استان اصفهان است و ارتفاع آن از سطح دریا 845متر است و با استان‌های خراسان و یزد و سمنان همسایه‌است. این شهرستان در مرداد ماه ۱۳۸۸ خورشیدی تأسیس شده‌است.  

مردم دوست داشتنی قانع و صبوربا پیشینه تاریخی و هویت اسلامی واصالت ملی مولفه های اخلاقی قانون پذیری ونظم اجتماعی شاهد تحولات و حرکتهای نوین در همه زمینه های اقتصادی فرهنگی و اجتماعی هستند. .و تاکید بر اعتقادات اسلامی ومکارم اخلاقی وشرایط سخت اقلیمی وطبیعی از آنان مردمی سلیم النفس وآرام ساخته است و می توان اذعان نمود که شهرستان خوروبيابانك از کم جرم ترین شهرستانهای استان است.

محرومیت خوروبيابانك برخواسته از موقعیت اقلیمی منطقه است. محدودیت کمی و کیفی منابع آب سطحی و زیر زمینی ، کمبود نزولات آسمانی ، کویری و بیابانی بودن گستره وسیعی از شهرستان ، پایین بودن راندمان آبیاری ، ضریب بالای تبخیر آب ، افزایش شدید دما در تابستان و اختلاف فاحش دما در فصول سال در بین روز و شب ، وزش باد و طوفان همراه با شن های روان بخشی از عوامل ایجاد کننده محرومیت ها هستند.  

چشم انداز طبیعی شهرستان و سیمای تاریخی آن هر دانش پژوه و دوستدار میراث فرهنگی را به خود جلب می نماید. پایه و مبنای صنعت گردشگری دیدار از آثار ابنیه تاریخی، فرهنگی و جاذبه های طبیعی و صنایع دستی است. آمار ورود ماهیانه و سالیانه گردشگران خارجی  نشان دهنده وجود پتانسیل کسب منابع اقتصادی از این راه است. برخورداری از صدها اثر تاریخی و باستانی و وجود کوه های زیبا با گونه های نادر حیوانی و گیاهی ، صحنه های بدیع شن های روان در کویر پر رمز و راز و چشمه های زیبا نمونه های بارز این قابلیت ها است.  

در خصوص آداب و رسوم به دلیل محصور بودن منطقه در کویر نمک، بسیاری از آداب و رسوم قدیمی در آنجا محفوظ مانده است. از جمله بزرگداشت آخرین شب ماه اسفند و مراسم کشتن نخل. نخل گردانی، سوگواری محرم، مراسم شلغم کاری، علم گردانی

شهرستان خور و بیابانک چون در حاشیه جنوبی کویر مرکزی ایران واقع شده آب و هوایی گرم و خشک و بیابانی دارد. میزان متوسط بارندگی آن کمتر از 100 میلیمتر در سال است. از ویژگی‌های آب و هوایی  متوسط بالای درجه حرارت، تبخیر زیاد (بیش از 2000 میلی متر در سال)، بارندگی کم، رطوبت نسبتاً ناچیز و اختلاف شدید درجه حرارت در شب و روز می‌باشد. از ارتفاعات مهم این  می‌توان به کوه کبود هفت چنگ و گودگاه اشاره کرد.  

خوروبيابانك علیرغم کویری بودن قابلیت های بسیاری در توسعه بخش کشاورزی دارد که نیروی انسانی آن آگاه به محیط و منابع طبیعی پیرامونی خویش است و اغلب کشاورزان عزیز در سطح شهرستان دامداری و دامپروری را نیز مکمل امر کشاورزی خود نموده اند.

این شهرستان دارای 18 چشمه بوده و اقلیم اقتصادی آن، کشاورزی و دامداری - صنایع دستی و معادن می‌باشد.

از جمله پوشش‌های گیاهی این شهرستان می‌توان به تاغ، گز، هنگ، روناس، اسکمبیل، اشنو، قیچ، ریواس، پر سیاوش، بنه، بادام کوهی، انجیر کوهی، قدومه، خارشتر، مارچوبه، آویشن، زیره سیاه  

در شهرستان خور و بیابانک در حال حاضر زیستگاه بسیاری از گونه‌های حیات وحش می باشد

در شهرستان خوروبیابانک صنایع دستی قدمتی دیرینه دارد. فرش دستبافت ، حصیر بافی ، پارچه ها ی سنتی ، گلیم ، کرباس ، پلاس. شغل بیشتراهالی این شهرستان کرباس بافی، قالی بافی و کشاورزی  بوده است.

غذاهای سنتی شهرستان شامل کشک- اشکنه – آب ترشو-آش هنگ-پشت غربالو-لواش چرب-کماچ سمنو-شیرروغن

جاذبه‌های طبیعی گردشگری  شهرستان خور و بیابانک

شامل طبیعت خشک ، آسمان پر ستاره کویر، کویر شرقی خور با اشکال لانه زنبوری، ریگزارهای مزرعه مصر و دره‌ها و کتل‌های وحشت‌زا در شمال خور به طور کلی موقعیت ژئو مرفولوژیکی  از نظر بیان گردی، اسکی روی ماسه و غیره دارای جاذبه‌های اکوتوریستی خاص می‌باشد.

عمده شهرستان خور، سرزمینی کویری است و جاذبه‌های ویژه خود را دارد. در جای جای کویر تپه‌های بزرگی از ریگ پدید آمده که با اندک وزش بادی تپه‌ها تغییر شکل می دهد، هریک از این تپه ها به نامی شهرت دارند از جمله ریگ جن، تخت عباسی ، تخت عروس و غیره. صحنه‌های زیبا و افسونگر سراب از جلوه‌های بدیعی است که تنها در مناطق کویری می توان یافت.از دیگر جاذبه‌های مهم گردشگری در شهرستان خور، ریگزارهای اطراف مزرعه مصر در 50 کیلومتری خور می‌باشد.همچنین دریاچه نمک و پوسته نمکی پلایا و تشکیل دریاچه‌ها در کویر البته در صورت بارندگی در زمستان کویر که در 35 کیلومتری جاده طریق الرضا قرار دارد.