برج تاریخی گنبد قابوس یکی از بناهای شاخص و ممتاز معماری دوره ی اسلامی و مربوط به سده ی چهارم هجری است که علیرغم استفاده از تزیینات بسیار کم دارای ساختاری متناسب، موزون، مستحکم و زیبا است. این برج بلندترین برج تمام آجری جهان درسال ۳۷۵ هجری شمسی، در زمان سلطنت قابوس بن وشمگیر، بر فراز تپه ای خاکی به ارتفاع پانزده متر بالاتر از سطح زمین بنا شده است.
سبک معماری بنا به شیوه ی رازی و مصالح اصلی آن آجر و گچ می باشد. بدنه ی بنا به طور کامل از آجرهای پخته ی قرمز رنگ ساخته شده که به علت تابش آفتاب به رنگ زرد طلایی درآمده است. گنبد قابوس شامل دو قسمت پی یا پای بست بنا و بدنه با نقشه ی ستاره ای شکل و گنبد مخروطی است. بدنه ی مدور خارجی گنبد قابوس با 10 تَرْک (همانند ستاره ی ده پر) آجری که در اطراف آن و به فواصل مساوی از یکدیگر قرار دارند از پای بست بنا شروع و تا زیر پوشش گنبدی ادامه می یابد.
اعجاز صنعتی و معماری این شاهکار هنری سقف مخروطی آن است. در بدنه ی شرقی یک روزنه و در ضلع جنوبی آن یک ورودی تعبیه شده است. در درون طاق هلالی سردر بنا مقرنسی است که به نظر می رسد مربوط به دوران آغازین این نوع تزئینات در معماری و گچ بری بوده است. دو ردیف کتیبه ی کوفی به صورت کمربندوار بدنه را زینت بخشیده اند؛ یک ردیف آن در ۸ متری پای بنا و دیگری در قسمت بالا در زیر گنبد مخروطی ساده و آجری قرار دارد. این کتیبه ها بدون آرایش حروف، برجسته و خوانا است و قابی مستطیل شکل و آجری آنها را احاطه می کند.
