شهر سوخته

شهر سوخته، یکی از شگفتی‌های دنیای باستان، نمونه ای منحصر به فرد از نخستین، بزرگ ترین و پیشرفته ترین استقرار شهرنشینی در نیمه ی شرقی ایران است که در مسیر رودخانه ی هیرمند به دریاچه ی هامون بنا نهاده شده است. تمدن شهر سوخته، از محوطه های باستانی دوران مِفرغ، با بیش از پنج هزار سال قدمت مرکز فعالیت های علمی، صنعتی، اجتماعی، فرهنگی و هنری روزگار خود به شمار می رفت. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شد و مردم در چهار دوره بین سال های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در این شهر سکونت داشته اند. شهر سوخته دارای پنج بخش شامل بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر، بخش های مرکزی، منطقه ی صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپه های متوالی و به هم چسبیده واقع شده اند. یافته های بسیار متنوعِ باستان شناسی در این شهر از تمدن غنی آن حکایت می کند: بنای کاخ سوخته، خانه های موسوم به پلکانی، نخستین جراحی مغز، نخستین چشم مصنوعی جهان، نخستین تصویر متحرک ساخته شده، خط کش چوبی، شطرنج و تخته نرد، ساخت زیورآلات، نظام آبرسانی منظم و تخلیه ی فاضلاب، صنایعی مانند پارچه بافی، ریسندگی، خراطی، معرق سازی، مَرمَرسازی، بافت تورهای ماهیگیری، سفال گری، مُهرسازی، حصیربافی، ساخت ابزار فلزی و غیره. این شهر از نادرترین شهرهای باستانی است که در آن زنان عهده دار امور مالی خانواده های خود بوده اند. نام گذاری این شهر علاوه بر تغییر مسیر رودخانه ی هیرمند و خشکسالی های مداوم بر اساس چندین مورد آتش سوزی در آن صورت گرفته است.