نمد مالی ((سمنان))

نمد مالی ((سمنان))

نمد مالی ((سمنان))

19

یکی از صنایع ­دستی­ های استان سمنان که سابقه‌ی دیرینه­ ای دارد نَمَد است. شیوه‌ی بافت نمد در مناطق مختلف ایران تقریباً از الگوی یکسانی پیروی می ­کند و گاهی در رنگ، نقش و ظرافت با هم تفاوت می­ یابد. تاریخچه‌ی نمد­مالی را کهن­­ تر از تمامی منسوجات و زیراندازهای بشری می­ دانند. در ادبیات شفاهی نمدمالان سمنان داستان معروفی را با این مضمون نَقل می­ کنند که پسر حضرت سلیمان چوپانی بود که می­ خواست از پشم گوسفندش برای بافت پارچه استفاده کند، وی پس از چندین بار شکست در این آرزو ناکام شد و از روی خشم و اندوه پشم را مشت کوبید و اشک ریخت.

اشک ­ها به درون الیاف پشم راه یافت و آنها را به هم چسباند و اینگونه بود که نخستین نمد خلق شد! نمد زیر­اندازی است که بدون استفاده از دار تهیه می­ شود. برای تهیه آن عمل بافت صورت نمی­ پذیرد، بلکه با استفاده از دو خاصیت پشم (جعد­یابی و پوسته­ای شدن) و با ایجاد فشار (مالیدن) و رطوبت و حرارت و در نتیجه‌ی درهم ­رفتگی الیافِ پشم نمد تولید می­ شود. مواد اولیه‌ی مورد استفاده در نمد، فقط پشم بهاره‌ی گوسفند با الیاف بلند در رنگ­ های مختلف است. ابزار کار نمدمالان معمولاً پارچه‌ی کرباس برای بستن نمد است و در واقع این زحمت و حوصله‌ی جان­ فرسای هنرمند است که باعث ایجاد نمد می­ شود.

نمد معمولا یک­روزه ساخته می­ شود و نکته‌ی قابل توجه آن است که برای تهیه یک نمد دو در سه متر همان مقدار پشم مصرف می­ شود که برای تولید قالی­ای به همین ابعاد استفاده می­ شود. اما زمان تولید نمد (یک روز) باعث می­ شود که نمد با قیمت بسیار ارزانتری روانه‌ی بازار شود. نحوه‌ی تولید بدین صورت است که نمد­کار ابتدا نقش را روی پارچه‌ی کرباس با استفاده از پشم ­های رنگی (خود رنگ) طراحی می­کند، سپس پشم­ های حلاجی­ شده را روی کل سطح مورد نظر قرار می ­دهند و با پیچیدن کرباس و مالیدن آن و پاشیدن آب جوش نمد تولید می­ شود. نمد در اصل به عنوان نوعی زیر­انداز استفاده می­ شده است. اما برای مصارفی چون رویه‌ی کٌرسی، جٌل اسب، وسایل آشپزخانه، عروسک ­سازی و صنعت پوشاک نیز رایج است. نقوش نمد­های سمنان غالباً انتزاعی و یا ملهم از طبیعت است که از این میان می ­توان به نقوش چهارگوش خورشیدی، نمد تخم­مرغی یا ترنجی، چهارگوش بند رومی، گرد ستاره­ای، و سایر اشکال هندسی اشاره کرد. در حال حاضر نمدمالی در شهر سمنان و شاهرود انجام می ­شود.


افزودن دیدگاه جدید