آرامگاه سعدی

هیچ ایرانی نیست که سعدی، شاعر بزرگ و نامدار قرن هفتم هجری،‌ را نشناسد. خالق بوستان و گلستان که از مهم‌ترین آثار ادبیات غنایی ایران است. آرامگاه این شاعر بزرگ که به شیخ اَجَل و استاد سخن نیز معروف است، نسبت به همتایش حافظ کمتر شناخته شده است و کمتر مورد بازدید گردشگران قرار می‌گیرد. بنایی تاریخی که طرحی از آن در پشت اسکناس ده هزار تومانی نقش بسته است.

مقبره‌ی سعدی در شهر شیراز و در نزدیکی باغ دلگشا قرار دارد. آرامگاه ابدی این شاعر بزرگ همان خانقاهی است که او در زمان حیاتش در آن زندگی می‌کرده است. 

محسن فروغی معمار بنای فعلی آرامگاه سعدی بوده است و آن را در سال ۱۳۳۰ طراحی کرده است. در اطراف آرامگاه سعدی باغ بزرگی جای گرفته که خود حال و هوایی شاعرانه به این بنا بخشیده است. 

آرامگاه سعدی در طول تاریخ بارها مرمت و بازسازی شده است. پس از مرگ سعدی مقبره‌ای برای این شاعر نامدار ساخته شد. پس از گذشت سال‌ها و ویرانی بخش‌هایی از بنا به دستور حکمران فارس، کریمخان زند دستور ساخت مقبره‌ای جدید را می‌دهد. در دوران قاجار بخش‌هایی از بنا تخریب می‌شود اما با کمک برخی از درباریان بار دیگر آرامگاه سعدی مرمت و بازسازی می‌شود. در دوران پهلوی اما برنامه‌ی احیاء آرامگاه سعدی در دستور کار قرار می‌گیرد و در نهایت در اواخر سال ۱۳۳۰ ساخت آرامگاه سعدی به پایان می‌رسد. 

سعدیه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. قنات سعدیه یکی از این بخش‌هاست که در زیر زمین جای گرفته است. حوض ماهی از قسمت‌های مهم آرامگاه سعدی است که بخشی از آیین‌ها و مراسم مردم شیراز در آن برگزار می‌شده است. 

حوضی با عنوان حوض سکه نیز در آرامگاه سعدی وجود دارد که مردم برای رسیدن به آرزو‌های‌شان در آن سکه می‌اندازند. در گوشه و کنار آرامگاه سعدی اشعاری از این شاعر بزرگ، گلچین و زینت‌بخش دیوارهای بنا شده‌اند. 

در پیرامون آرامگاه سعدی، آرامگاه تعدادی از دیگر بزرگان فرهنگ و هنر نیز جای گرفته است که آرامگاه شوریده شیرازی یکی از مهم‌ترین آنهاست. کتابخانه سعدیه یکی از بخش‌های دیگر مجموعه سعدیه است.

آرامگاه سعدی در بلوار بوستان و در شمال شرقی شهر شیراز جای گرفته است.