کشتی گیله مردی

استان گیلان که از گذشته تا کنون اقوام مختلفی را درخود جای داده، برگزارکننده کشتی گیله‌مردی است که پیشینه آن به قرن چهارم هجری برمی‌گردد. از گذشته تاکنون در استان گیلان پس از برداشت برنج، مراسم جشنی برگزار می‌شد و در آن کشتی گیله‌مردی، لافن‌بازی، ورزا (گاونر) جنگ و غیره برگزار می‌شد تا خستگی زحمات روز از تن مردم بیرون رود. در این میان کشتی گیله‌مردی طرفدار بسیاری داشت. کشتی گیله‌مردی در گذشته «موشتی کشتی» نامیده می‌شده است. موشتی کشتی به معنای کشتی همراه با ضربات مشت است. کشتی گیله‌مردی از قدیم به صورت هفته‌ای در حاشیه بازارهای گیلان به صورت دوره‌ای برگزار می‌شده است. کشتی گرفتن هفته‌ای جوانان گیلان تمرینی برای آماده‌سازی مسابقات سالیانه کشتی گیله‌مردی بوده است. کشتی گیله‌مردی در دو سبک متفاوت برگزار می‌شود، در سبک «زدنی» که در آن ضربه مشت بر سر و بدن حریف مجاز است و کشتی‌گیران می‌توانند با پشت دست روی صورت حریف بکوبند. اما کارهایی همچون چنگ زدن را ندارند. گاهی شدت ضربه‌ها موجب آسیب‌هایی همچون شکستگی بینی، دندان، استخوان صورت، فک، پاره شدن ابروها یا حتی بیهوشی می‌شود. اما در روش غیر زدنی کشتی‌گیران تنها گلاویز می‌شوند و فنون را اجرا می‌کنند. کشتی گیله‌مردی مسابقه‌ای سنتی است که از گذشته تا کنون در بسیاری از مناطق گیلان و بخش‌های غربی مازندران برگزار می‌شود. نام دیگر کشتی گیله‌مردی، «رزم گیلما» نیز هست. این ورزش در سال 1390 در فهرست آثار معنوی ایران ثبت شده است. 

کشتی گیله‌مردی ترکیبی است از کشتی آزاد، کشتی کج، جودو و بوکس اما مقررات آن بسیار خاص است. کشتی‌گیران اغلب به‌صورت گروهی وارد میدان می‌شوند و لباسی با عنوان «لاسپاره» می‌پوشند.  مسئله جالب توجه این است که به‌عنوان جایزه برندگان می‌توانند به سمت تماشاچیان بروند و تماشاچیان داوطلبانه مبلغی به برنده پرداخت کنند. علاوه براین، بخشی از درآمد بلیت‌فروشی مسابقه نیز به‌عنوان جایزه به برندگان اعطا می‌شود. در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به این ورزش سنتی گیلان شده و رقابت‌های سنگینی در روستاهای مختلف گیلان و غرب مازندران برگزار می‌شود و استقبال خوبی نیز از این رشته ورزشی شده است. کشتی گیله‌مردی را شاید بتوان بخشی از هویت مردم گیلان و غرب مازندران دانست و از آنجا که بسیار ساده و به‌دور از رنگ و لعاب امروزی برگزار می‌شود، علاقه بسیاری از افراد را به خود جلب کرده است. پس اگر به گیلان یا غرب مازندران سفر کردید حتما مراسم کشتی گیله‌مردی را در یکی از روستاهای آن به تماشا بنشینید و از دیدن این رقابت نفس‌گیر لذت ببرید. 

معمولا برگزاری کشتی گیله‌مردی به صورت سنتی زمان خاصی ندارد و در کنار مراسم آئینی و عید و جشن و سرور برگزار می‌شود. بنابراین برای دیدن این ورزش بومی نیازی به این نیست که زمان خاصی را در نظر بگیرید و در چهار فصل سال می‌توانید در بخش‌های مختلف گیلان و غرب مازندران از آن لذت ببرید. «ال کاوه» و «مرغانه جنگ» دوبازی محلی دیگری هستند که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌اند و می‌توانید با سفر به گیلان از این بازی‌های سنتی نیز دیدن کنید. 

رودسر، تنکابن، فومن و سایر شهرهای گیلان و غرب استان مازندران مکانی برای برگزاری این کشتی محلی هستند. اگر سفر هوایی را برای رسیدن به شهرهای مختلف گیلان انتخاب کردید، می‌توانید از فرودگاه سردار جنگل رشت استفاده کنید. از تهران، کیش، اهواز، ساری، بندرعباس، شیراز، عسلویه و مشهد به فرودگاه رشت پرواز وجود دارد. قطار نیز یکی دیگر از راه‌های رسیدن به گیلان است. خودروی شخصی و اتوبوس دو وسیله دیگری هستند که شما را به گیلان و مازندران خواهند رساند.