گیوه بافی ((کرمانشاه))

گیوه بافی ((کرمانشاه))

گیوه بافی ((کرمانشاه))

23

گیوه ­بافی یا گیوه­ چینی یکی از مهم­ترین صنایع ­دستی رایج و بومی استان کرمانشاه است و سهم عمده­ ای از صنایع دستی این استان را به خود اختصاص داده است. گیوه پای­پوشی نرم، سبک و مقاوم است که در گذشته بسیار استفاده می­ شد و اکثر مصرف­ کنندگان آن روستاییان و کشاورزان بودند. این پای­پوش ویژگی­ های منحصر­به ­فردی دارد؛ از این میان می­توان به سازگاری گیوه با طبیعت خشک و کوهستانی بسیاری از مناطق ایران، سبکی، عرق نکردن پا در آن و نداشتن راست و چپ اشاره کرد.

این ویژگی­ ها به گیوه شهرت جهانی بخشیده است. پیشینه ی گیوه بافی در استان کرمانشاه به هزاران سال پیش می­ رسد. ابزار گیوه بافی و بقایای گیوه ­هایی که از منطقه ی پیرشالیار اورامان به­ دست آمده قدمت ده­ هزار ساله ی این هنر را تایید می­ کند. معمولاً جنس رویه ی گیوه از نخ پنبه ­ای و تخت آن از جنس پارچه، چرم یا لاستیک است. گیوه­ کشی در دو مرحله ی کارگاهی و خانگی انجام می­ شود.

اعمال کارگاهی آن، به ­ویژه آماده ­سازی تخت گیوه، همیشه به دست مردان انجام می­ شود. به علت اینکه ساخت زیر گیوه به نیروی زیاد و مهارت کافی نیاز دارد و از قدیم الایام رسم بر این بوده که مردان این بخش را انجام می­ دهند. مرحله ی بعدی که از آن به ­عنوان عملیات خانگی نام می­ برند بر رویه ی گیوه انجام می­ شود که تماماً به دست زنان و با نوعی سوزن کار می­ شود که به آن جوالدوز می­ گویند.

در کرمانشاه چهار نوع گیوه معمول است: 1. گیوه ی تخت­ آجیده؛ 2. گیوه ی تخت­ چرمی؛ 3. گیوه ی تخت­ لاستیکی؛ 4. گیوه ی رویه ­ابریشمی. از این میان گیوه های ­آجیده نسبت به­ دیگر گیوه ­ها از نظر کیفیت و قیمت بالاتر است و در قدیم خان­ها و ملاکان از آن استفاده می­ کردند. گیوه­ های قدیمی فاقد سایز­بندی بود و برای ساخت­ آنها از سه اندازه ی گرده ­پا (برای پاهای کوچک)، متوسط­­­­ پا (برای پاهای متوسط) و شش گره (برای پاهای بزرگ) استفاده می­ شد.

رنگ غالب در گیوه ­بافی سفید است؛ با­ وجود ­این، در مواردی بافندگان بر­حسب سلیقه ی خود یا سفارش مشتری گیوه ­هایی به رنگ­های آبی، قرمز، سفید، استخوانی و سیاه نیز می ­بافند. همچنین زنان گیوه ­باف، گاه منجوق­ های رنگین را به نخ می ­کشند و سپس با آن اقدام به بافت رویه­ هایی می­کنند که اغلب به مصرف دوخت رو­فرشی یا دم­پایی­ های زنانه می­ رسد. از مهم­ترین مراکز گیوه­ های استان کرمانشاه می­ توان به شهرستان کرمانشاه، شهرستان پاوه و دو روستای حجیح و نودشه اشاره کرد.


افزودن دیدگاه جدید