موزه مردم شناسی فردوس
فردوسموزۀ مردم‌شناسی فردوس در شهر فردوس واقع در استان خراسان جنوبی قرار دارد و در بنا‌ی تاریخی حمام خیروز شکل گرفته است. این موزه دارای دو بخش است؛ در بخش اول، آداب و رسوم محلی و مشاغل مرتبط با حمام و همچنین حرفه‌های سنتی و قدیمی فردوس مانند آهنگری، نمدمالی، حجامت و دلاکی به نمایش گذاشته شده است. در بخش دوم، معماری و ساختار حمام به نمایش درآمده است. همچنین این موزه شامل بخش‌هایی نظیر اتاق نشیمن‌خانه، مطبخ‌خانه و نگارخانه می‌باشد.
مساحت زیربنای موزه فردوس ۱٬۲۰۰ متر مربع و کل محوطه‌سازی آن ۲٬۵۰۰ متر مربع است. حمام خیروز بنایی تاریخی است که متعلق به دوره صفویه است. این بنا یکی از آثار معماری تاریخی شهر تون است. این اثر تاریخی در فردوس، بین میدان صاحب‌الزمان و میدان گلشن و در ضلع جنوبی آرامگاه امامزادگان محمد و ابراهیم واقع شده است و در تاریخ ۵ تیر ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۱۹۸۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. حمام در زلزله سال ۱۳۴۷ شدیداً آسیب دید و پس از آن غیرقابل استفاده و ترک شده بود. معماری حمام خیروز مانند حمام‌های سردشت و کوشک در منطقه منحصر به‌فرد است. یک نکته جالب در ساخت آن، طراحی حمام به‌گونه‌ای است که آب قنات وارد سربینه مردانه شده و پس از عبور از طول سربینه زنانه، از آن خارج می‌شود. همچنین، این حمام دارای دو قسمت (زنانه و مردانه) کاملاً مجزا است. علاوه بر آسیب‌هایی که در زلزله به آن وارد شد، پس از آن نیز مورد بی‌توجهی و نقصان قرار گرفت و آسیب‌های طبیعی و انسانی به آن وارد شد. در سال ۱۳۸۳، نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان پیشنهاد ثبت آن را داد و با شماره ۱۲۸۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
در سال‌های اخیر، پس از مرمت و بازسازی، به موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داده شده است. این بنا شامل دو بخش آداب و رسوم حمام در منطقه و مشاغل قدیمی فردوس است. پس از انتخاب این بنا به عنوان محل ایجاد موزه مردم‌شناسی، مرمت و بازسازی آن انجام شد تا به یک موزه تبدیل شود. عملیات مرمت بنا در تابستان سال ۱۳۹۱ به پایان رسید و موزه مردم‌شناسی در دهه فجر سال ۱۳۹۱ افتتاح شد.
