استان خراسان رضوی میزبان حرم مطهر امام رضا و یکی از قطبهای گردشگری مذهبی ایران است. یکی از جاذبههای گردشگری مذهبی در این استان قدمگاه امام رضا در شهر نیشابور است که میتوان آن را مهمترین جاذبه مذهبی این شهرستان دانست.
قدمگاه نیشابور که محل گذر امام رضا از این شهر بوده است، در فاصلهی ۲۴ کیلومتری شرق شهر نیشابور قرار دارد. بنایی که در میان باغی بزرگ و سرسبز قرار گرفته که به جذابیت آن افزوده است.
ساختمان قدمگاه در قرن یازدهم هجری و به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است. بر اساس روایات تاریخی به نظر میرسد حدود ۶۰ سال پس از ساخت بنا وقوع یک زلزله بخشهایی از بنا را تخریب میکند. پس از این حادثه، شاه سلیمان صفوی تصمیم به مرمت قدمگاه میگیرد. ناصرالدین شاه قاجار نیز در دوران حکومت خود به این بنا رسیدگی میکند.
در دورههای مختلف تاریخی بخشهایی به این بنا اضافه شده است که از میان آنها میتوان به دو کاروانسرا، آب انبار، حمام و استراحتگاههایی برای استفاده زائران و مسافران اشاره کرد. هر چند که کاروانسراهای دوره شاه عباس و چاپارخانهای که در مجاورت این بنا قرار داشته، اکنون از بین رفته است.
در نزدیکی قدمگاه چشمه آبی وجود دارد که بنا بر روایات مذهبی با خواست و ارادهی امام رضا از زمین جوشیده است. سنگی نیز در این بنا قرار گرفته که جای دو پا روی آن مشخص است. عموم مردم بر این باورند که جای پای روی سنگ متعلق به امام رضا است. اما واقعیت این است که دوستداران امام رضا این نقش را به عنوان یادگاری از عبور امام رضا از شهر نیشابور، روی سنگ حک کردهاند.
جدا از این مسائل قدمگاه امام رضا از نظر مذهبی اهمیت ویژهی دیگری نیز دارد. امام رضا یکی از معروفترین حدیثهای خود را در همین محل ایراد فرمودند. در زمان ورود امام رضا به نیشابور که در گذشته از شهرهای مهم خراسان بوده است، مردم زیادی به استقبال حضرت آمدند. در همین زمان امام رضا یکی از مشهورترین احادیث شیعه را ذکر کردند که خود از امامان پیشین شنیده بودند. این حدیث به همین دلیل به سلسله الذهب (زنجیره طلا) معروف است.