بازار وکیل

«بازار وکیل شیراز» استان «فارس» بخشی از  مجموعه‎ «وکیل»(شامل مسجد، بازار،آب انبار،کاروانسرا و حمام) و یادگاری از دوران زندیه و کریم خان زند است که در مرکز شهر شیراز(نزدیک به میدان شهرداری) واقع شده است. پادشاه زند مجموعه وکیل را در سده­ دوازدهم خورشیدی برای رونق هرچه بیشتر بازرگانی پایتخت زندیه به سرانجام رساند به نظر می رسد کریمخان زند با الهام از بازار بزرگ لار که در دوران شاه عباس صفوی بنا شده است اقدام به ایجاد بازار وکیل به عنوان قلب اقتصادی و محل استقرار بازارگانان شیراز نموده است. در سال 1315 خورشیدی خیابان زند به این سازه ­ها افزوده شد که به دگرگونی­ هایی در خود بازار زند انجامید. ساخت بنای بازار وکیل از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ توسعه و تکمیل آن به طول انجامید. این اثر در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شمارهٔ ثبت ۹۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران. به ثبت رسیده‌است.

ساختار بازار وکیل شیراز چهارسویی چلیپایی و تاق تاقی است. این بازارِ سده­ های میانه­ ایران 5 ورودی دارد و در گستره­ای نزدیک به 21 هکتار ساخته شده است.اگر چه این بازار از نظر معماری شبیه به بازار لار و بازار اصفهان از آثار برجسته دوران صفوی است اما عرض بیشتری دارد که جلال و شکوه بی نظیری به آن بخشبده است.

بازار وکیل راسته های مختلفی دارد اما راسته فرش، عطاری ها، کاروانسرای وکیل (یا کاروانسرای فیل) و سرای زیبای مشیر بیش از سایر بخشها مورد پسند گردشگران داخلی و خارجی است.

بازار وکیل سه بخش اصلی تشکیل شده است. گذرگاه و فروشگاه­ها و پیرامون جایگاه­ های فروش. تراز زمین بازار چند پلکان پایین­تر از سطح خیابان است. در ساخت آن از آجر و گچ و سنگ بهره برده شده است که 17 تاق ضربی فراهم آورده که امروزه به ارتفاع 10 متر می­رسد.

دو سو از این چهارسو که بازار «بزازان» و بازار «کلاهدوزان» نام دارد، دارای 46 تاق است و دو سوی دیگر یکی 10 و دیگری 11 تاق دارد. شمار فروشگاه­های این بازار بیش از 80 است. روی دیوارهای فروشگاه­ها هنوز دیواربرجسته­های ترنج برجای مانده­اند.

روزنه­ های آفتاب­گیری که در ساخت سقف­ بازار به کار رفته است، «جامخانه» یا «هورنور» نامیده شده­اند و همچنین بادگیرهایی برای جابجایی هوا بر روی سقف تعبیه شده است.

سه کاروانسرای «احمدی»، «روغنی» و «گمرک» در شرق ساختمان بازار وکیل قرار دارند. «بازار نو» که راسته ­ای بلند دارد نیز در نزدیکی «دروازه اصفهان» جای گرفته و در دوران قاجار ساخته شده است.

در محور سازه­ بازار وکیل نیز چهارسو روی یک هشتی و زیر یک تاق ضربی بزرگ با ترنج­های آجرکاری و فروشگاه­های دو طبقه نهاده شده است که بیشترین آرایه­ های بازار را در خود جای داده است.

بازدید از بازار وکیل رایگان می باشد و این بازار از ساعت 10 صبح تا 5 عصر پذیرای بازدیدکنندگان است . همچنین این بازار در روزهای تعطیل قابل بازدید نمی باشد.