کم دوزی ((هرمزگان))

کم دوزی ((هرمزگان))

کم دوزی ((هرمزگان))

0

کم‌‌‌دوزی یا کمه‌‌‌دوزی یا کمان‌‌‌دوزی نام یکی از رودوزی‌‌‌هاست. این رودوزی تاریخچه‌‌‌ی مشخصی ندارد اما از دوره‌‌‌ی صفوی به بعد در میان دوخت‌‌‌های استان هرمزگان از رواج کامل برخوردار بوده است در آن زمان در اکثر شهرهای استان هرمزگان این دوخت برای تزیین روسری‌‌‌ها، یقه‌‌‌ی لباس، پای دامن و شلوار‌‌‌بندری، کندوره (نوعی پیراهن زنانه) مچ و آستین به‌‌‌کار گرفته می‌‌‌شد. مواد مورد نیاز برای کم‌‌‌دوزی عبارتند از: پولک مدور سوراخ‌‌‌دار بزرگ، پولک کوچک طلایی و ندرتاً نقره‌‌‌ای، نخ گلابتون، سوزن، یک میل، قلاب‌‌‌بافی به شماره‌‌‌ی 12 یا 13، حلقه‌‌‌ی چوبی بزرگ مانند الک که به آن کمان و در زبان محلی کَم می‌‌‌گویند، پارچه‌‌‌ی مخمل یا ماهوت سرمه‌‌‌ای یا سیاه و ساتن. در این دوخت پارچه‌‌‌ای را دور دایره‌‌‌ای الک مانند که به آن کمان می‌‌‌گویند، می‌‌‌پیچند.

سپس دور دایره را محکم با طناب می‌‌‌بندند تا مانند دف شود، با این تفاوت که به‌‌‌جای دف که دور آن پوست است، دور این کمان، پارچه قرار دارد. بعد از اینکه پارچه روی کمان محکم شد روی آن نقاشی می‌‌‌کشند. سپس پارچه را از کمان جدا می‌‌‌کنند. گاهی نقاشی از خود پارچه هم بریده و استفاده می‌‌‌شود و گاهی هم همان پارچه را برای شلوار، کیف و غیره به‌‌‌کار می‌‌‌برند. طرح گلابتون می‌‌‌تواند بسیار متنوع باشد معمولاً بر مبنای سلیقه‌‌‌ی مشتری یا از روی طرح‌‌‌های آماده توسط کاربن روی پارچه منتقل می‌‌‌شود و یا توسط ذهن خلاق هنرمند بر روی پارچه کشیده می‌‌‌شود. شیوه‌‌‌ی کار به این صورت است که با استفاده از نخ گلابتون دور پولک‌‌‌‌‌‌های تخت کوچک و طلایی یا نقره‌‌‌ای را دوخته و در اطراف قالبی که از سوراخ کردن وسط یک پولک گرد بزرگ ایجاد می-شود نصب می‌‌‌کنند.

در اصطلاح سوزن‌‌‌دوزی، کم‌‌‌دوزی به دوختی گفته می‌‌‌شود که در آن با استفاده از نخ گلابتون و پولک‌‌‌های درخشان در اطراف پولکی بزرگتر قلاب زده می‌‌‌شود به‌‌‌طوری که پولک‌‌‌های ریز و نخ گلابتون روی قالب را می‌‌‌پوشانند تا اینکه طرح و نمایی از گل‌‌‌های کوچک را نشان دهد. این گل‌‌‌ها مسلسل‌‌‌وار در کنار یکدیگر قرار گرفته و نواری را به وجود می‌‌‌آورد. تولید-کنندگان اصلی مصنوعات کمه‌‌‌دوزی در استان هرمزگان، بیشتر زنان و دختران هستند و به‌‌‌طور کلی در شهر‌‌‌های بندر‌‌‌لنگه، بندر-عباس، میناب و اکثر نقاط روستایی کمتر خانواده‌‌‌ای را می‌‌‌توان یافت که زنان و دختران آن با هنر گلابتون و کمه دوزی آشنایی نداشته باشد.


افزودن دیدگاه جدید