زری­ بافی یکی از زیباترین و پر پیشینه­ ترین دست­بافته­ های ایران است که قرن­ هاست معرف صنایع ­دستی و مایه­ ی افتخار ایرانیان است. صنعت - هنر زری ­بافی در ایران پیشینه ­ای کهن دارد که در این راستا علاوه بر آثار موجود، متون تاریخی و ادبی مهمی در دست است که قدمت این پارچه را مشخص می­ کند. و هر جا که از این پارچه نام برده شده مقصود پارچه ­ای نفیس و گرانبها بوده است. به­ عنوان مثال آنجا که فردوسی بزرگ می­ گوید " زدیبای زربفت کردش کَفن/ خروشان بر آن شهریار انجمن" اما آنچه مسلم است بافت زری از دوره­ ی ایلخانی (قرن 7 و 8 ه.ق) به ­بعد بسیار مورد توجه بود و در شهرهای کاشان، تبریز، سلطانیه و هرات بافته می ­شد. حکام ایلخانی به ­دلیل علاقه­ ی خاص به این پارچه حتی طراز­های خود را نیز غالبا از پارچه زربفت سفارش می ­دادند؛ طراز به­ نوعی پارچه اطلاق می­ شد که دارای حاشیه­ ی کتابت بود و رسم بر این بود که حکام و خلفا پس از به ­قدرت رسیدن دستور تهیه ­ی آن را می­ دادند.

در دوره ­ی صفوی با گسترش مراکز بافندگی و حمایت شاهان صفوی، به­ خصوص شاه­ عباس اول از هنر زری ­بافی آثار بسیار زیبا و جاودانه­ ای از پارچه ­های زری بافته شد و این هنر یکی از شاخص­ه ای هنری این دوره گشت. زری یا زربفت به پارچه­ ای اطلاق می­ شود که در بافت آن الیاف فلزی طلا یا نقره به­ کار رفته باشد. این الیاف را در اصطلاح گلابتون می­ گویند. گلابتون نخ ابریشم بسیار ظریف است که بر دور آن رشته‌ی نازکی از فلز طلا یا نقره پیچیده شده باشد. معمولاً مقدار طلای این رشته­ ها 2 تا 3 درصد است اما در گلابتون­ های بعضی از زری­ های دوره ­ی صفوی تا 50 درصد هم طلا به ­کار رفته است. علاوه بر پارچه­ های زربفت که در بافت آنها نخ گلابتون به کار می­ رود، از این الیاف و همچنین ملیله و نقره جهت زری­ دوزی بر روی پارچه که یک­ نوع سوزن­ دوزی است، استفاده می ­شود. ملیله رشته­ ی باریک نقره ­ای یا طلایی است که داخل آن مجوف است و با آن روی پارچه و یا اشیا دیگر نقش ­اندازی می ­کند. تفاوت نخ گلابتون و نقره در ظرافت آن است. تصاویر داستان­ های رزمی و بزمی، پرندگان و گل و گیاه از جمله نقوش پر­تکرار در این هنر است.