شهر ایلام در شمال غربی استان ایلام و در حصاری از کوه ها و دامنه های جنگلی کوه های مانشت، سیوان، شلم و سیاه کوه قرار دارد و دشت های اطراف آن دارای آب وهوای معتدل کوهستانی و بهاری دلپذیر است.
شهرستان ایلام دارای دو بخش «مرکزی» و «چوار»، دو شهر و چهار دهستان است.
کوه قلاقیران در سه کیلومتری شهر ایلام نماد این شهر به شمار می آید. در حال حاضر شهر ایلام به سبب دارا بودن تفرجگاه های جنگلی و آثار تاریخی و باستانی متعدد از زیباترین شهرهای استان محسوب می شود.
این شهر در مرکز جغرافیایی استان قرار نگرفته است از این رو موقعیت آن تا حدودی اهمیت ارتباطی و تجاری آن را محدود می کند، به طوری که محصولات بخش ها و روستاهای دوردست به استان های دیگر صادر می شود. اما ایجاد شبکه راه ها، اتصال مراکز شهری به ایلام، نزدیکی با مرز، آب وهوای نسبتاً مناسب و مساعد، مرکزیت سیاسی- اداری و وجود تاسیسات رفاهی به این شهر موقعیتی ویژه داده است.
باتوجه به موقعیت آب وهوایی، کوهستان های انبوه و دشت های پهناور فعالیت دامداری و کشاورزی در آن از رونق فراوانی برخوردار است.
ایلام از مناطق مرزی کشور است که امروزه راه اندازی صنایع پتروشیمی و گاز در اطراف آن و همچنین راه اندازی رشته های مهندسی برق، مکانیک، کامپیوتر، عمران، معماری و غیره در دانشگاه ایلام باعث افزایش قابلیت این استان در انجام پروژه های تحقیقاتی و صنعتی شده است.
زبان رایج مردم ایلام کردی فیلی است. طوایف و ایلات مختلف نیز در تمامی شهرستان های استان با تفاوت اندکی در ادای الفاظ و کلمات به این زبان سخن می گویند. بیشتر ساکنان ایلام مسلمان بوده و پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند.