سنگنگاره و سنگنوشته آنوبانینی یک نشانه تاریخی است از مردمان زاگرسنشین «لولوبی» و «سیموروم» که نزدیک به 5 هزار سال پیش در این سرزمین میزیستند.
این سنگنگاره بر روی خرسنگی به نام «میانکل» در 16 متری تراز زمین ایستاده است. در خود سنگنوشته آنوبانینی از جاینام «پادیر» نام برده شده، کوهی که این سنگنگاره در جای دارد. بر روی این سنگ، آنوبانینی هنگامی که پای چپ خود را بر سینه مردی نهاده است، در برابر ایزدبانوی «اینانا» هنگامی که دو مرد دیگر را در بند کرده، ایستاده است. پادشاه لولوبی در دست چپ نیزه و کمان و در دست راست تبری دارد، نیمتنه و کمربند و پاپوش پوشیده است.
اینانا نیز در دست راست چنبرهای به سوی شاه گرفته است و در دست چپ نیزه دارد. در بخش پایینی سنگنگاره 6 تن دیگر در بند هستند و در کنار آنها یک سنگنوشته به زبان اکّدی تراشیده شده است. بر روی این سنگ باستانی چنین نوشته شده است که «آنوبانینی پادشاه توانا، پادشاه لولوبی نگاره خود و (ایزدبانو) اینانا را در کوه باتیر تراشیده است. آن کس که این نگارهها و این سنگنوشته را بزداید، به نفرین آنو، آنوتروم، بعل، بلیت، رامان، ایشتار، سین و شمش گرفتار و با دو نسل او برباد رواد.» نزدیک به یک سوم این نشانه تاریخی در برخورد ترکشهای جنگ عراق از میان رفته است.
در پايين سنگنگاره آنوبانی نی، سنگنگاره یک شاه اشکاني سوار بر اسب نیز جای دارد. چهره شاه اشکاني پيراهنی کوتاه و شلواری گشاد پوشیده است. او با دست راست افسار را گرفته است و در پیشگاه او یکی از بزرگان ايستاده که گلی به شاه پیشکش میکند. در گوشه چپ اين سنگنگاره، یک سنگنوشته به پهلوی اشکانی با این مضمون نوشته است «اين پيکر گودرزشاه بزرگ پسر گيو».
درباره واژه «سرپل» نیز پژوهشگرانی بر آن شدهاند که از واژه «زاگروپپولیس» یونانی برآمده است. برای رساندن ارزش تاریخی این سرزمین میتوان این سخن«راولینسون» را یاد کرد که شهر باستانی «حلوان» در اینجا یکی از 8 شهر باستانی جهان نامید. هرچه که باشد سنگنگاره «آنوبانینی» همراه با سنگنگاره «ایدین سین» در «سرپل ذهاب» در 120 کیلومتری کرمانشاه جای دارند.