استان گیلان

جاذبه‌ها و طبیعتی استثنایی در قلب شمال ایران

با قرار گرفتن گیلان در میان رشته کوه‌های البرز، کوه‌های تالش، جنگل‌های سرسبز و سواحل زیبای دریای خزر، استان گیلان به عنوان یکی از مقاصد دیدنی و گردشگری در ایران شناخته می‌شود. گیلان با آب و هوای معتدل خود، پوشیده از گیاهان رنگارنگ و جاذبه‌های طبیعی فراوان، سرزمینی را به وجود آورده که در هر سوی آن رودخانه‌ای از کوه سرازیر می‌شود و سبزی جنگل‌ها چشم را خیره می‌کند. گیلان هر ساله میزبان گردشگرانی از سراسر ایران و جهان است.

تاریخچه استان

یافته‌های باستان‌‌شناسان حاکی از این است که در گیلان تمدن‌هایی سه هزار ساله همچون مارلیک و اَملَش وجود داشته‌اند.

در لغت‌نامه‌ی دهخدا در مدخل گیلان آمده است که گیلان ترکیبی از «گیل» و «آن» است؛ «آن» پسوند مکان است. پس گیلان یعنی سرزمین مردم گیل -گیل‌ها قومی از مردم ایران هستند که با گویش گیلکی حرف می‌زنند.

گیلان در اواخر دوره‌ی قاجار به دروازه‌ی اروپا شهرت داشت. این استان نقش مهمی در تاریخ  معاصر کشورمان داشته است که نهضت مشروطه و قیام جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان از اثرگذارترین آنهاست.

جغرافیا

استان گیلان دوازدهمین استان پرجمعیت کشور است و به دلیل آب‌وهوای معتدل و خاک حاصلخیز، تراکم جمعیت در آن بالاست و جایگاه سوم را از این نظر در میان استان‌های کشور داراست.

استان گیلان از شمال با دریای خزر و کشور آذربایجان از جنوب با استان‌های زنجان و قزوین و از شرق با استان مازندارن هم‌مرز است.

آب و هوای گیلان

آب و هوای گیلان معتدل مرطوب است. کوهستان‌های تالش و رشته‌کوه‌های البرز مانع از عبور رطوبت دریا به سوی مازندران می‌شوند و در بیشتر ماه‌های سال میزان رطوبت در این استان بالاست. رطوبت زیاد باعث تعدیل آب و هوا می‌شود؛ یخبندان شدید یا روزهای خیلی گرم به ندرت در این منطقه اتفاق می‌افتد، البته گاهی افزایش رطوبت در تابستان باعث می‎شود ماه‌های متمادی شاهد روزهای شرجی در این استان باشیم.

شهرهای استان گیلان و مناطق دیدنی

استان گیلان دارای 16 شهرستان است که عبارتند از: آستارا، آستانه اشرفیه، املش، بندر انزلی، تالش، رشت، رضوان‌شهر، رودبار، رودسر، سیاهکل، شفت، صومعه‌سرا، فومن، لاهیجان، لنگرود و ماسال.

شهر رشت، مرکز استان

رشت بزرگ‌ترین شهر استان گیلان است و تلفظ محلی آن «رِشت» به معنای باریدن است. میانگین بارش سالانه در رشت  1.359 میلی‌متر است که سبب شده اولین مرکز استان در زمینه‌ی میزان بارش سالیانه باشد و به نام شهر باران‌‌‌‌‌های نقره‌ای معروف شود.

رشت در سال 2015 به عنوان شهر خلاق خوراکی در یونسکو ثبت شده است که این امر به دلیل وجود 220 خوراکی محلی و تنوع فرآورده‌های غذایی محلی در این شهر است.

پیش از ورود به شهر، پارک جنگلی سراوان و موزه میراث روستایی گیلان و در داخل شهر میدان شهرداری، عمارت شهرداری و برج ساعت که نماد شهر رشت است، خانه‌ی میرزا کوچک‌خان جنگلی، عمارت کلاه‌فرنگی، باغ محتشم یا پارک شهر، خانه‌های تاریخی سمیعی و آوانسیان، موزه میرزا کوچک‌خان و موزه رشت از مکان‌هایی هستند که در سفر به این شهر باید دید.

ماسوله، سرزمین شال‌های زیبا

ماسوله به عنوان شهری معروف به تولید شال‌های دست‌بافت و زیبا شناخته می‌شود. بازدید از کارگاه‌های تولید شال و خرید این آثار هنری، از جمله تجربیاتی است که در سفر به گیلان نمی‌توانید از آن چشم‌پوشی کنید.

بندر انزلی

بندر انزلی دومین شهر پرجمعیت استان گیلان است. انزلی به دلیل بندر بودن و ارتباط کشتیرانی با سایر شهرهای جهان به دروازه‌ی اروپا شهرت داشته است. در سال 1384 منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی به عنوان یکی از هفت منطقه‌ی آزاد کشور معرفی شد.

انزلی دارای آب و هوای مرطوب و پرباران‌ترین شهر ایران است.

تالاب انزلی وسعتی حدود 20هزار هکتار دارد این تالاب هر سال پذیرای پرندگان مهاجری است که برای گذراندن زمستان  از روسیه و همسایگان شمالی ایران به این تالاب می‌آیند. تالاب سرخانکل بخشی از تالاب انزلی و مسیر رسیدن به نیلوفرهای آبی است.

پل تاریخی غازیان، برج ساعت(مناره انزلی)، کشتی میرزاکوچک‌خان، کاخ موزه میان‌پشته، بلوار ساحلی، گورستان لهستانی‌ها، بنای حافظیه‌ی انزلی و شنبه‌بازار از مناطق دیدنی در بندر انزلی به شمار می‌روند.

آستارا

آستارا شمالی‌ترین نقطه استان گیلان و هم‌مرز با جمهوری آذربایجان است. آستارا از یک‌سو به رشت و  انزلی، از یک‌سو به اردبیل و گردنه حیران و از سوی دیگر به جمهوری آذربایجان و باکو می‌رسد.

گردنه‌ی حیران، ساحل صدف، بازارچه ساحلی، تالاب استیل، چشمه آب‌گرم کوته کومه و آبشار لاتون، آستارا را به مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است.

تالش

تالش نام یکی از اقوام ایرانیست که سکونت‌گاه آنها از جمهوری‌آذربایجان شروع می‌شود و تا گیلان و اردبیل ادامه دارد.

شهرستان تالش از یک‌سو به کوه‌های مرتفع تالش می‌رسد و از یک‌سو به جلگه‌ای در کنار دریا که همین باعث تنوع آب‌وهوایی و پوشش گیاهی در این منطقه شده است.

تالش رتبه نخست تولید ماهیان خاویاری را در کشور داراست. تنباکو، کیوی، اَزگیل و عسل از محصولات مهم این شهر است.

جنگل گیسوم، پارک جنگلی سیاه‌داران، سورتمه ریلی، ییلاقات مریان و آق‌اولر، ییلاقات سوباتان، جاده اسالم به خلخال و آبشار ویسادار، منطقه تالش را به انتخاب بسیاری از گردشگران در فصل‌های بهار و تابستان تبدیل کرده است.

لاهیجان

در مورد وجه تسمیه‌ی لاهیجان نظریات متفاوتی وجود دارد عده‌ای می‌گویند لاهیجان معرب‌شده‌ی لاهیگان است، لاهیگ به معنای بافتنی‌ست و آن هم پسوند مکان است؛ پس لاهیجان یعنی شهر بافندگان و نساجان.

نظر دیگری هم وجود دارد که می‌گوید «لاه» در زبان پهلوی به معنای ابریشم است و «جان» پسوند مکان است پس معنای لاهیجان شهر ابریشم است.

لاهیجان به دلیل داشتن باغات چای در ایران شهرت دارد. اولین بار کاشف‌السلطنه چای را از هند به ایران آورد و آب‌وهوای لاهیجان را مناسب کشت چای دید.

 اماکن دیدنی لاهیجان شامل آبشار شیطان‌کوه، مرداب سوستان، پارک جنگلی میرصفا، بقعه شیخ زاهد، بقعه چهرپادشاه، پل حشمتی لاهیجان، مسجد جامع، موزه چای، مسجد اکبریه، حمام گلشن و استخر لاهیجان است.

فومن

درباره وجه تسمیه‌ی فومن گفته شده که فومن یک واژه‌ی باقی‌مانده از زبان ایران باستان است و از دو بخش «فو» یا «پو» و «من» تشکیل شده است. «پو» یا «پویی» در زبان اوستایی به معنی پناه دادن و «من» به معنای اندیشیدن است؛ پس فومن به معنای پناهگاه اندیشمندان است.

فومن را به دلیل مجسمه‌های زیادی که در آن وجود دارد با نام شهر مجسمه‌ها می‌شناسند. فومن همچنین درخت‌های چنار بسیاری دارد که جلوه‌ی خاص آن است. شهر پلکانی ماسوله و قلعه رودخان از جاذبه‌های اطراف فومن هستند.

اقامت‌گاه‌های گردشگری گیلان

هتل‌های اردیبهشت، کادوس، پردیس و پامچال در شهر رشت، هتل سفیدکنار انزلی، اقامت‌گاه میکال در روستای میکال سیاهکل، دیلمای در روستای تازه‌آباد جنگاه، کلبه‌ی روستایی باغچه مریم در اطاقور، مجتمع اقامتی روستای پونل، لوتکا در جاده انزلی به کیاشهر فقط تعداد محدودی از اقامت‌گاه‌های فراوانی هستند که در این استان قرار دارند.

اقامت‌گاه‌های منحصربه‌فرد در گیلان:

اقامتگاه میکال در روستای میکال سیاهکل

اقامتگاه میکال در قلب روستای میکال واقع شده و تجربه‌ای از زندگی روستایی در گیلان را به مسافران ارائه می‌دهد. با اتاق‌های سنتی و امکاناتی مانند رستوران محلی و تورهای روستایی، این اقامتگاه فرصتی مناسب برای آشنایی با فرهنگ و زندگی مردم محلی است.

دیلمای در روستای تازه‌آباد جنگاه

دیلمای یک اقامتگاه بوم‌گردی در روستای تازه‌آباد جنگاه است. با معماری سنتی و طبیعتی دل‌چسب، این اقامتگاه فرصتی منحصربه‌فرد برای استراحت و آرامش در آغوش طبیعت را به مسافران می‌دهد. با امکاناتی مانند رستوران محلی و تراس با منظره‌ای دل‌نشین، اقامتی لذت‌بخش در انتظار شماست.

غذاهای محلی : لذتی از طعم‌های گیلان

با داشتن غذاهای متنوع و خوشمزه، گیلان به یکی از بهترین مقاصد غذایی ایران تبدیل شده است. استان گیلان به دلیل داشتن تنوع مواد غزایی همچون ماهی، زیتون و انواع سبزی‌های محلی، لیست بلند بالایی از غذاهای خاص دارد. از مهم‌ترین غذاهای محلی گیلان می‌توان به میرزاقاسمی، باقلاقاتق، تُرشِ‌تَره، اناربیج، کال کباب، مرغ فسنجان یا مرغ لاکو، واویشکا، ترش‌شامی، شِش‌انداز، سیرابیج، سیرقلیه و بورانی بادمجان اشاره کرد.

رستوران‌ها در گیلان: تجربه‌ای لذت‌بخش از غذاهای منحصربه‌فرد

اگر به دنبال رستوران‌های شیک و امروزی‌تر هستید رستوران‌های رازقی، گرند و مس در رشت گزینه‌های مناسبی هستند اگر بخواهید غذاهای محلی گیلان را امتحان کنید شورکولی، میرزا و گیله‌زن را در رشت از دست ندهید.

طرفداران کباب و ماهی حتما باید سری به دستک در اطراف کیاشهر بزنید. در روبنه و نازسرا هم کباب‌های متری طبخ می‌شود.

رستوران پرستو در صومعه‌سرا، کبابی سعید و دوستان در انزلی و رستوران زیبا در لاهیجان هم غذاهای باکیفیتی به مشتری‌هایشان ارائه می‌دهند.

صنایع دستی گیلان: زیبایی هنرهای مردم این سرزمین

در هر بخش از گیلان صنایع‌دستی خاصی رواج دارد و به عنوان یک مرکز مهم صنایع دستی در ایران شناخته می‌شود. در بازدید از این منطقه، می‌توانید از هنر و زیبایی این صنایع دستی لذت ببرید و به عنوان سوغاتی به خانواده و دوستان هدیه دهید. برای مثال سفال‌گری در املش، شال‌بافی در تالش، چارق‌دوزی در ماسوله و ابریشم‌بافی در لاهیجان رواج دارد. حصیربافی و مصنوعات چوبی از دیگر صنایع‌دستی گیلان است.

سوغات گیلان: هدیه‌ای از زیبایی‌های این سرزمین

نوع اقلیم و آب‌وهوای این منطقه باعث شده که محصولات کشاورزی و دامی بسیاری در آن به عمل آید.

برخی از سوغاتی‌های این استان :

• چای گیلان
• برنج گیلان
• زیتون رودبار
• انواع ماهی تازه، ماهی دودی و شور
• بادام زمینی
• مرکبات
• کلوچه فومن
• رشته‌خشکار و عسل
•  

آداب و رسوم گیلان: رنگ‌ها و شادی سنت‌های محلی

در گیلان، آداب و رسوم زیادی به خصوص در استقبال از نو شدن سال وجود داشته است که برخی از آن‌ها کم‌رنگ شده و فقط در مناطق روستایی به حیات‌شان ادامه می‌دهند.

روزهای آخر سال: جشنواره نوروزخوانی

یکی از مراسم روزهای آخر سال نوروزخوانیست که به استقبال بهار می‌روند. پیش از آغاز بهار افرادی که به آن‌ها نوروزخوان گفته می‌‌شد در کوچه و خیابان‎ها به راه می‌افتادند و اشعاری در وصف زیبایی بهار می‌خواندند.

چهارشنبه‌سوری: جشنواره آتش بازی

چهارشنبه‌سوری از آن مراسمی است که غروب آخرین سه‌شنبه سال در همه شهرهای کشورمان برگزار می‌شود. در گیلان به آن گول‌گول چهارشنبه می‌گویند و در آن مقداری کاه، خار، بوته و گَوَن را به شکل پشته‌هایی درمی‌آورند و آنها را آتش می‌زنند.

لافندبازی: رقص و جشن در فصل بهار

لافندبازی که در نوروز و گاهی هم در اعیاد مذهبی یا بازارهای محلی هفتگی برگزار می‌شود، چیزی شبیه بندبازی است که با چهار نفر اجرا می‌شود و مردم به دور معرکه‌ی آنها جمع می‌شوند.

رقص قاسم آبادی یکی از رقص‌های سنتی ایران است که در روستای قاسم آباد در استان گیلان ریشه دارد و از شرق گیلان به سایر نقاط استان و استان‌های همجوار گسترش یافته است. این رقص از گذشته تاکنون توسط زنان و مردان این مناطق اجرا شده و همچنان در بین مردم این مناطق محبوبیت دارد.

جمع‌بندی

در این مطلب به معرفی استان گیلان پرداختیم. با توجه به موقعیت جغرافیایی آن در کنار کوه‌های البرز و تالش و دریای خزر، این منطقه دارای مناظر طبیعی زیبا و جنگل‌های دل‌نشینی است. همچنین، باستان‌شناسی گیلان نشان می‌دهد که این منطقه تاریخچه‌ای غنی و فرهنگی دارد. از اقامت‌گاه‌های متنوع و هتل‌های لوکس تا غذاهای محلی و صنایع دستی زیبا، گیلان مقصدی بی‌نظیر برای گردشگران است. به همین دلیل، سفر به گیلان را به شما توصیه می‌کنیم تا از طبیعت، فرهنگ و تجربه‌های لذت‌بخش این منطقه بهره‌برده و خاطره‌ای به یادماندنی را تجربه کنید.