یراق در لغت به ­معنای نوارهایی است که با مفتول­ های موئین سفید یا زرد بافته شده و بر روی لباس و شانه ­ی صاحب منصبان نظامی و کشوری می­ دوخته­ اند. یراق­دوزی، به­ عنوان تزیین البسه، پرده و حاشیه­ ی پوشش ­ها روی صندوق و ضریح، بقچه­ ی سوزنی، و جلد قرآن از دوران قبل از اسلام در ایران رواج داشته است چنانکه تحقیق در آثار قبل از اسلام  به­ خصوص دوران ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی موید این امر است.

در دوران اسلامی نیز یراق به­ عنوان تزیین برروی پارچه مورد توجه خاص بوده است در این دوران به­ خصوص از دوران صفوی به این طرف یراق با وسایل تزیینی دیگری همراه گردید یعنی یراق را در محل مورد نظر دوخته و سپس روی آن را با تزییناتی چون پولک ­ها، منجوق الوان، ملیله، مروارید و سنگ تزیین کرده و گاهی پس از اتصال یراق به پوشاک اطراف آن را نقده­ دوزی و گلابتون­ دوزی می­ کنند. و گاهی برای تزیین روی یراق از نخ نقده الوان استفاده می­ شود. یراق در گذشه با استفاده از طلا و نقره با استفاده از کارگاه­ های چوبی یا شانه­ های مخصوص بافته می­ شد. اما امروزه در بافت آن ماشین دخالت کرده و از طلا و نقره هم خبری نیست. نقوشی که در یراق ­دوزی به­ کار می­ رود عبارتند از: نقوش هندسی، بته ­جقه ­ای استانبلی، و انواع گل.

مواد اولیه در یراق ­دوزی عبارتند از: پارچه، یراق، نخ­ گلابتون، نقده و سوزن. پارچه­ ی مورد استفاده برای یراق­ دوزی باید تحمل سنگینی یراق را داشته باشد مانند ماهوت، مخمل یا ترمه. یراق نیز شامل نوار طلایی یا نقره ­ای است که به عرض­ های مختلف یک تا چهار سانتی­متر و نقوش متفاوت ساخته و به بازار عرضه می ­شود. نخ­ های گلابتون و نقده، نخ­ هایی طلایی و نقره­ ایی است که برای دوختن یراق به پارچه به ­کار می ­رود. دوختن یراق به پارچه، با نخ گلابتون انجام می­ شود و بدین طریق که به­ وسیله ­ی سوزن و نخ گلابتون، دوخت­ های ریز و ظریفی از قسمت پش یراق به پارچه می­ زنند. معمولاً یراق برای لباس، دور جیب، پایین پیراهن، دور یقه، پای دامن و شلوار به­کار می­ رود. این دوخت بیشتر در مناطق لرستان، قوچان، توفندان از توابع درگز، اصفهان، جنوب ایران، آذربایجان غربی و کردستان رایج است. امروزه از یراق­ دوزی برای تزیین لباس، جلد قرآن، جانماز، پوشش ضریح اماکن متبرکه، پرده و بسیاری دیگر استفاده می ­شود.