دالاهو

در سال ۱۳۸۴ بخش کِرِند غرب به شهرستان دالاهو ارتقا پیدا کرد و به چهاردهمین شهر استان کرمانشاه تبدیل شد. اکنون دالاهو به مرکزیت کرند دارای دو بخش مرکزی و گهواره است. همچنین پنج دهستان به نام‌های گوران، قلخانی، بان‌زرده، باباجانی و بیوه‌نیج و ۱۵۴ روستا،‌ زیرمجموعه‌ی این شهر هستند.

دالاهو از شمال به جوانرود و ثلاث باباجانی می‌رسد و از جنوب به گیلان‌غرب؛ از شرق با اسلام‌آباد همسایه‌ست، از شمال شرق با کرمانشاه و از غرب با سرپل‌ذهاب. فاصله‌ی این شهر تا کرمانشاه ۱۰۰ کیلومتر است.

رودخانه‌های دالاهو، کرند، هورو، زمکان و بریشاه در شهرستان دالاهو جریان دارند و کوه نوا در این منطقه قرار گرفته است. آب‌ وهوای دالاهو معتدل و سرد کوهستانی‌ست. به همین دلیل بهترین زمان سفر به این منطقه بهار و تابستان است.

اکثریت مردم دالاهو از ایل کرندی هستند، به زبان کردی حرف می‌زنند و گویش‌های کرندی، جافی، کلهری و قلخانی دارند. مردم منطقه تا حدود زیادی پوشش محلی خود را حفظ کرده‌اند و به آداب و رسوم گذشته پایبند مانده‌اند.

سراب کرند، سراب شالان یا ریجاب که محلی‌ها آن‌را ریژاو می‌نامند، سراب قلعه زنجیر، سراب رشمینه از جاذبه‌های گردشگری طبیعی دالاهو به‌شمار می‌روند. طبیعت‌گردی و کوه‌پیمایی در دل طبیعت ریجاب یا ریژاو از جاذبه‌های این منطقه‌ست. آبشار پیران یا ریجاب یکی از بلندتری آبشارهای ایران در دره‌ای زیبا و مرتفع قرار گرفته و از روستای ژالگه نمایی بسیار زیبا دارد.

مجموعه قلعه یزدگرد یکی از معروف‌ترین دیدنی‌های تاریخی این ناحیه‌ست که در بلندترین قسمت کوهستان دالاهو و بعد از بان‌زرده واقع شده است. دیوار گچ، قلعه، آشپزخانه و بان گنبد ازجمله بخش‌های این مجموعه هستند.

آرامگاه معروف بابا یادگار در منطقه ریجاب، مسجد عبدالله بن عمر، زیارتگاه داوود کوسوار، آرامگاه و خانه سید شمس‌الدین حیدری، آرامگاه پیر بنیامین، پیر موسی و بهلول از دیدنی‌های مقدس این منطقه به‌شمار می‌روند. هم‌چنین بنای طاق‌گرا یادگار دوره ساسانی در سه‌راهی ریجاب و درست کنار جاده اصلی سرپل ذهاب دیده می‌شود.

اطراف دالاهو روستاهای سرسبز فراوانی وجود دارد که جذابیت طبیعی و تاریخی دارند؛ ازجمله روستای بان‌زرده که بقایای چند قلعه و برج را در خود جا داده است و روستای حریر که طبیعت بسیار جذابی دارد. در روستای سرخه دیزه زندگی عشایری برقرار است.

شغل اغلب مردم کشاورزی و باغ‌داری، دامپروری و ساخت صنایع دستی به‌ ویژه تنبورسازی‌ست. در بخش گهواره تنبور با کیفیت جهانی تولید می‌شود. از صنایع دستی دیگر می‌توان به فلزکاری، گلیم، چادر شب، چاقوسازی و ساخت ابزار کشاورزی اشاره کرد.

غذاهای محلی این منطقه پرطرفدارند، مانند آش سورانه، کوکو پاغازه، خورش کنگر،‌ آش ترخینه، سیب‌پلو و انواع کباب.