لباس محلی مردمان آذربایجان شرقی

11
لباس محلی مردمان آذربایجان شرقی

استان آذربایجان شرقی یکی از غربی ترین استان های ایران و عمدتاً محل سکونت اقوام ترک است. این استان با طبیعتی سرد و کوهستانی و دربرگرفتن رشته کوه قره داغ یا همان ارسباران از دیرباز زیستگاه ایلات و عشایر بوده است.هر جا از سکونت عشایر سخن به میان می آید، باید در انتظار انواع غذاهای سنتی و طبیعی، آداب و رسوم و آیین های اختصاصی، رقص های محلی و نیز پوشش و لباس محلی مردمان آن خطه باشیم. این استان نیز در حوزۀ پوشاک سنتی در میان بسیاری دیگر از استان های کشور سرآمد است، تا آنجا که «مهارت دوخت پوشاک و لباس های محلی و سنتی آذربایجان شرقی» در فهرست میراث ناملموس آثار ملی ایران به ثبت رسیده است که ضرورت حفاظت از این میراث ارزشمند را بیش از پیش بر ما آشکار می کند.  لباس زنان و مردان این خطه هر دو از ویژگی های منحصربه فرد و ممتازی برخوردار است که با هر جزئی از آن با یک نام زیبا به زبان ترکی آشنا می شویم. این لباس ها را می توان در سه بخش سرپوش، تن پوش و پاپوش بررسی کرد. زنان آذربایجان شرقی عموماً در میان عشایر و آنها که در روستا زندگی می کنند پیراهنی بلند با یقه گرد به تن می کنند که به آن کوینک می گویند، دُن نیز نوعی پیراهن زنانه است که آن را با تومان (دامن بلند) یا شلته (دامن کوتاه) به تن می کنند. جلیقا،جلیقۀ کوتاه بدون آستینی است که روی پیراهن می پوشند. یل، خود، جان کوینک و ترکوینکی دیگر تن پوش های زنان این خطه را شکل می دهد. زنان عشایر آذربایجان شرقی نوعی عرقچین، روسری کلاغه ای، شال و چارقد، چالما-شاماخی (سربند)، چپی (روسری)، آلاچارشاپ (چادررنگی)، اوربند (روبند) و چادرا (چادر) به سر می کنند.انواع جوراب و کفش سنتی از جمله گالش، چاروق، قوندارا، قیرمیزی باشماق و تک گون نیز در میان پاپوش های زنانۀ استان آذربایجان شرقی شاخص است. لازم به ذکر است اکثر لباس های زنانه در این منطقه به رنگ روشن و گلدار است. مردان این خطه نوعی چکمه به نام لب چین با دولاما، تک گون، گلاسه باشماخ، چاروق و چوست به پا می کنند. شلوار خاص ایشان در ساق پا تنگ می شود و بخش های فوقانی آن گشاد است. لباس اصلی این مردان را دوزملی آرغالیخ می نامند که نوعی لباس چین دار به صورت نیم تنه است که از کمر به پایین شکل دامنی دارد. سرپوش این مردان نیز تنوع زیادی دارد که در زبان ترکی به آنها بورک یا پاپاخ می گویند: دری بورک، پهلوی، کپی، کامپابورک یا کلاه کاموایی، کئچه بورک یا کلاه نمدی، دورگه بورک یا کلاهی از پوست بره، یون بروک یا کلاه پشمی. 


افزودن دیدگاه جدید