کاروانسرای قصر بهرام یا رباط سیاهکوه یکی از بناهای به جا مانده از دوران صفویان است که در طول تاریخ، گرمای زندگی را در دل کویر زنده نگه داشته است. کاروانسرایی که پس از دوران رونق خود به فراموشی سپرده شد، اما اکنون و پس از سالها این بار میزبان گردشگرانی است که برای دور شدن از زندگی روزمرهی شهری به آن از آن بازدید میکنند.
کاروانسرای قصر بهرام در نزدیکی شهر گرمسار و در استان سمنان واقع شده است. برخی قدمت ساخت بنای اولیه را به زمان ساسانیان نسبت میدهند و بر این باور هستند که شاه عباس صفوی آن را مرمت و بازسازی کرده است. هر چند که شواهدی قطعی مبنی بر ساخت این بنا در زمان ساسانیان وجود ندارد. آن چه مشخص است این است که شکل و شمایل کنونی کاروانسرای قصر بهرام یادگاری از دوران صفویان است. از طرفی شواهدی وجود دارد که بنای اولیه پیش از دوران صفویه ساخته شده است و کاربری آن چیزی به غیر از کاروانسرا بوده است.
نکتهی جالب توجه ارتباط کاروانسرای قصر بهرام و کاروانسرای مرنجاب است. در دوران صفویان، کاروانسرای قصر بهرام از مراکز ارتباطی مهم شرق و غرب کویر و محلی برای داد و ستد بازرگانان بوده است. در آن دوره توجه ویژهای به این مسیر شد و راه ارتباطی اصفهان و خراسان از قصر بهرام میگذشت.
کاروانسرای قصر بهرام از بخشهای مختلفی تشکیل شده است که از میان آنها میتوان به اتاقها یا حجرههای کوچکی که دور تا دور کاروانسرا قرار دارند، تالار و شاهنشین، زیرزمین، طویله و مطبخ اشاره کرد. برجهای دفاعی نیز از بخشهای مهم این کاروانسرا هستند.
موقعیت جغرافیایی کاروانسرای قصر بهرام و دوری آن از منابع آلودگی نوری آن را به یکی از مکانهای مورد توجه ستارهشناسان و علاقمندان آسمان شب تبدیل کرده است. این کاروانسرا در دو دههی اخیر بارها میزبان اجتماع منجمان آماتور ایران بوده و چندین رقابت رصدی منجمان کشور در آن برگزار شده است.
کاروانسرای قصر بهرام در محدودهی پارک ملی کویر قرار دارد که بزرگترین پارک ملی کشور است و زیستگاه گونههای جانوری مهمی مانند یوزپلنگ آسیایی بوده است.
برای بازدید از کاروانسرای قصر بهرام باید از طریق سازمان حفاظت محیط زیست مجوز دریافت کنید که کار چندان راحتی نیست. خوشبختانه تورهای ایرانگردی به منظور بازدید از این کاروانسرا برگزار میشود که هماهنگیها و امور دریافت مجوز را در قالب گروه گردشگری انجام میدهند و شما میتوانید با این گروهها همراه شوید.