قبرستان هفتاد ملا

  از جمله جاذبه‎های گردشگری هر شهری، آرامگاه‎های آن به شمار می‎روند. چه بسا اگر شیوه تدفین و شکل قبور به دوران‎های مختلف تاریخی مربوط باشند، بر جذابیت‎های بصری آن افزوده می‎شود. در پهنه استان سیستان و بلوچستان و در بخش «میرجاوه»، قبرستانی وجود دارد که به نام قبرستان هفتادملا مشهور است.

این قبرستان با پیشینه‎ای حدود ۸۰۰ سال، در دل ارتفاعاتی از جنس ماسه سنگ در دامنه‌های شمالی کوه آتشفشانی تفتان و نزدیکی روستای گردشگری تمین قرار دارد. روستایی ییلاقی و سردسیر که یکی از زیباترین نماهای قله تفتان را از آن می‌توان دید.

قبرستان هفتاد ملا مانند سایر آثار باستانی موجود در روستای تمین، در دل صخره‌ها به وجود آمده است. مردم روزگاران قدیم حفره‌ای بزرگ را در دل یک صخره ایجاد کرده‌اند و برای ساخت قبور از سبک معماری مقبره کورش الهام گرفته‌اند. مساحت قبرستان بیش از ۵۰۰ مترمربع است و به شکل کمانی در بخش شرقی روستای «روپس» در سینه کوه واقع شده است. قبرها همیشه در سایه قرار دارند و به همین علت از گزند باد و باران در امان مانده‌اند. ۱۰۰ سال پیش، دو ستون سنگی بزرگ نیز در مقابل این حفره بوده که در حال حاضر، تخریب شده است.

قبور این قبرستان به شکل مستطیل بوده و دو طرف آن به وسیله خشت خام بالا آورده شده و اجساد را داخل آن قرار می‌دادند. این قبور را به صورت مسطح ساخته‎اند. بر روی هر کدام از قبور هشت سوراخ تعبیه شده که هوا از داخل آن‎ها عبور می‌کند. روی دیوار‌های قبور قبرستان، از رنگ قرمز استفاده شده که ناشی از جنس خاک منطقه است. اقوام مردگان به وسیله این خاک تزییناتی را روی قبور به وجود آورده‌اند.

مردم بومی به دلیل این‎که تاریخ واقعی شکل‌گیری قبرها و رمز و رازهای آن هنوز مشخص نشده، افسانه‌های مختلفی در مورد وجود این گورستان و محل آن نقل می‌کنند.

 دو روایت در مورد قبرستان هفتاد ملا وجود دارد، اول این‎که پس از ورود اسلام به این منطقه موبدان زرتشتی به این مکان پناه بردند و در همان مکان پس از مرگ، دفن شدند. روایت دوم این‎که این منطقه در مسیر رودخانه قرار داشته و مردم برای در امان ماندن مردگان خود از سیلاب‌ها، آن‎ها را در ارتفاعات بلند دفن می‌کردند که البته موقعیت جغرافیایی منطقه این موضوع را به خوبی تایید می‌کند.

قبرستان هفتادملا در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ثبت ۳۸۲۶ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسیر دسترسی به این قبرستان از زاهدان به سمت میرجاوه و سپس روستای تمین است. جاده تا به اینجا آسفالته و مناسب است اما مسیر دسترسی به قبرستان از روستای تمین چندان خوب نیست و می‌توان از خودروهای محلی برای رسیدن به آن استفاده کرد.