از یک سو سنگ خارای البرز کوه، از یک سو خاکِ کشتخیزِ ری به هم آمده اند، تا در این میان چشم های سیرابگرِ جان، از دل مهربان زمین و پهنه ی فراخ زمان بجوشد.
«چشمه علی» نامِ زمینی باستانی بر دامنه‌های جنوبی البرز و در سرزمین ری کهن است. از خاک این زمین چشمه ی آبی، زیر یک تپه ی بزرگ سنگی جوشان بود، که پیشینه اش به شش تا هشت هزار سال پیش باز میگردد. این صخره ی بزرگ، هزار و دویست سال پیش جایگاه قلعه ی «ری بندی» یا همان قلعه ی «طبرک» بود. نام باستانی چشمه علی در گزارش های تاریخی «سورِن» یاد شده، که نام یکی از خاندان های بزرگ اشکانی است. شهر ری که تختگاه بهاره شاهنشاهی اشکانی بوده، با برخورداری از آب فراوان جایگاه پرستشگاه بنیادین آناهیتا در ایران بوده است. بنابراین میان این چشمه و ایزدبانو آناهیتا، ایزد آب و باروری در ایران باستان، پیوندی است نمادین.
در گزارش های تاریخی چنین آمده که فتحعلی شاه قاجار گه گاه که برای گردش به این مکان می آمده، دستور داد بر بالای چشمه سنگ نگارهای از پادشاه و درباریان همراه با چند بیت شعر بتراشند. در این نگاره پادشاه قاجار با تاجی بلند، نیزه ای به سوی شیری می افکند. اما این سنگ نگاره ی قاجاری در واقع بر روی نقش برجسته ی ساسانی تراشیده شد، نگارهای از سواری با نیمتاج و نیزهای در دست، که شاید یکی از شاهنشاهان بوده، همراه با دیوار نوشته ای به خط پهلوی و بدین گونه آن اثر باستانی زدوده گشت.
از فتحعلی شاه همچنین دیوارنگاره ای دیگر در غرب تپه، بالای چشمه، زیر باروی باستانی ری بنیاد شد. در سمت راست این نگاره، شاه بر تخت است، عقابی بر دست راست شاه نشسته، شمشیری گوهر آذین بر کمربند دارد. در میان این نگاره، شاه با تاج ویژه، خنجری بر کمر، گرزی در دست و شمشیری منگوله دار بر کمربند دارد. شاه نشسته بر تخت، و دو سرباز روبروی شاه ایستاده اند. همچنین در سمت چپ نگاره نیز تصاویری از درباریان تراشیده شده است. خوشبختانه، در دویست سال گذشته، عکس ها و نقاشی هایی از این میراث باستانی ایرانی فراهم آمده است که یاد آن را برای آیندگان نیز نگهداری میکند.
نزدیک به یک صد سال کاوش های باستان شناسی در چشمه علی، یافته های ارزشمندی به دست داده که به دوران نوسنگی نیز میرسد؛ ابزارهای سنگی، سفالی و مهره های صدفی که در کف خانه هایِ خشتی، نشان از مردمانیست که روزگاری روی این تپه ی سنگی میزیسته اند. در این میان دوک نخ‌ریسی نشان از رام کردن و نگهداری چارپایان، تنور پختِ نان نشان از کشت غلات و چرخ سفالگری نشان از پیشرفت صنایع دستی دارد.
چشمه علی با نام «سورن» در ادبیات دوران معاصر با «بوف کور» صادق هدایت دوباره زنده شد. امروزه مردم محل برای آیینهایی از جمله فرش شویی برای خانه تکانیِ نوروز و تفریحاتی مثل آبتنی و شنا به چشمه علی می‌روند.