موزه‌ی سنندج در بخش بيروني يكي از بناهاي دوره ی قاجار داير شده است . اين بنا به منزل سالار سعيد معروف است که مقارن با سلطنت ناصرالدين شاه قاجار، حدود ۱۵۰ سال پيش، به دست يكي از علمای به نام اهل سنت ملا لطف الله شيخ الاسلام، قاضي القضاتِ منطقه كردستان، در دو قسمت حياط و ساختمان بيروني و حياط و ساختمان اندروني بنا شد .اين بنا در سال ۱۳۵۴ شمسي به موزه تبديل شد.
موزه‌ی سنندج از دو بخش مجزا تشكيل شده است: بخش تاريخ و باستان شناسي و بخش مردم شناسی. طبقه ی اول كه شامل تالار شاه نشين با گچبریهای زيبا و اوروسي هفت لنگه و آيينه كاري هنرمندانه و باشكوه است و اتاقهای كنار آن به نمايش آثار تاريخي ايران از پيش از تاريخ تا اواخر دورهی ساساني اختصاص یافته است. مجموعه آثار موجود در موزه دربردارنده‌ی یک طیف وسیع زمانی از ۳۰۰۰ سال پيش، دوره ماد، دوران تاريخي و قبل از اسلام است. شاخص ترين آثار اين بخش اشياي مربوط به نقاط مختلف استان و به ويژه آثار سفالي، مفرغي، عاج و استخوانهای يافت شده از تپهی زيويه و غار كرفتو است كه در سالهای اخير در حفاريهای علمي به دست آمده است. علاوه بر این، در همین بخش شاهد نمایش آثار بااهمیت دیگری نیز هستیم که عمدتاً دربرگيرنده آثاری از دوره ی اشكاني و ساساني و نیز هزاره ی اول قبل از ميلاد است.
در رابطه با طبقه ی دوم موزه که از منظر معماری نیز قابل توجه و دربردارنده‌ی اتاقهای بزرگ و ايوان مزين عمارت است باید گفت که به آثار دوره های مختلف اسلامي از اوايل اسلام تا دوره قاجاريه اختصاص يافته است. در زيرزمين موزه که به بخش مردم شناسی اختصاص دارد، حوضخانه‌ی زيبايی داير است. اين بخش از نظر معماري بسيار زيباست و داراي سقفی گنبدي همراه با گچبریها و آيينهكاریهای درخشان است. در بخش مردم شناسي كليهی اشيا، ابزار و وسايلي كه از ديرباز در زندگی روزمره‌ی مردم منطقه رایج بوده و کاربرد داشته است به نمايش درمیآید و از اين طريق مي توان زمینه های فرهنگی و اجتماعی زندگی مردم در دوران های مختلف آشنایی پیدا کرد. این موزه در مرکز شهر و در خیابان امام خمینی، در نزدیکی جاذبههای مسجد جامع سنندج، عمارت آصف وزیری و خانه مجتهدی قرار دارد.
