خانه‌ مستوفی

خانه‌ مستوفی شوشتر یادگاری از دوران قاجار است که در شهرستان شوشتر استان خوزستان ساخته شده است. خانه‌ مستوفی همراه با مسجد، حمام و پل، مجموعه مستوفی را می‌سازند. این مجموعه در دوران مظفرالدین شاه قاجار، به دستور بازرگانی به نام «محمدعلی مستوفی» و با همکاری محمدتقی معمار ساخته شد.

موزه، رستوران، نمایشگاه هنرهای دستی و عکاسخانه نیز در این مجموعه جای دارد. جالب این‎که خانه مستوفی شوشتر، به عنوان پایگاه آگاهی‌رساني ميراث فرهنگي و گردشگري و همچنین به عنوان مرکز مورد تأیید سازمان یونسکو در استان خوزستان به شمار می‎رود.

شهرت خانه مستوفی بیشتر مربوط به کاربری فعلی آن می‌شود که بخشی از آن تبدیل به رستوران شده است. فضای سنتی و قدیمی خانه، نمای رود شادروان و غذاهای سنتی شوشتری کافی است تا شما این بنای زیبا را در لیست جاذبه‌های اصلی خود در شوشتر قرار دهید. در روزهای مشخصی موسیقی زنده این بازدید جذاب را کامل‌تر می‌کند.

خانه مستوفی در دو بخش بیرونی و اندرونی، با چشم‌اندازی به رود شَطیط، بخشی از رود کارون و بند باستانی شادُروان بنا شده است. بخش بیرونی شامل درگاه، راهرو، اتاق­های پیرامون راهرو، هشتی و بخش اندرونی دارای میانسرا، شاه‌ نشین، ایوان، اتاق‌­های پذیرایی با دو بخش زمستانی و تابستانی و چند بادگیر است. این سازه از خشت، آجر و ملات گل و گچ ساخته شده است.

درگاه در بخش غربی جا داده شده است که با دالانی کم‌پهنا و با 2 اتاق در دو سوی خود، به میانسرای سازه ارتباط دارد. میانسرا چهارگوش است و زمینه آن با آجرهایی چهارگوش پوشانده شده‌ است. حوض هشت‌ضلعی که در بخش خاوری خانه‌ قرار گرفته‌، حوضی گرد و کوچک‎تر به همراه سازه کلاه فرنگی در محور آن ساخته شده‌ و با آرایه­های رسمی‌بندی و کاربندی آذین یافته است.

در پهلوی شرقی خانه مستوفی شوشتر ایوانی بزرگ و تخت ساخته شده است. ایوان را 2 ستون هشت‌ پهلو، 2 نیم‌ ستون و 3 کمان گهواره‌ آذین بسته است. کنار ایوان نیز بخش­هایی با دو اشکوب جای داده شده است. بر آسمانه این ایوان 3 بادگیر بزرگ فراز شده است. دو بادگیر کناری هشت پهلو و بادگیر میانی چهارگوش کشیده است. بادگیر میانی از 2 «دروازه چشمه» در دو سوی خود برخوردار است که در درون سازه به بخش ایوان پیوست داده شده است. همچنین 2 بادگیر کناری نیز با زیرزمین در پایین ایوان راه داده شده است. بخش زیرزمین خانه نیز با کارکرد سردخانه، چهارگوش ساخته شده که با گردسازی کم و با آجرهای خفته و راسته از کار درآمده است. جدای از بادگیرهای بالای ایوان، خانه بادگیرهای دیگری نیز با گچبری‎های زیبا  دارد.

در بخش شمال غربی سازه، تختگاهی به بلندای نزدیک 1 متر و با پهنای ۸ متر جای داده شده است که بخش­هایی از ساختمان هم‌چون شمال غربی و جنوب غربی را به یکدیگر راه داده است. 9 ستون آجری گرد و هر یک با تاق‌­های آجری بر فراز خود در این تختگاه جای داده شده است.