استان مازندران

مازندران با جلگه‌های سرسبز، کوهستان‌های پربرف، بیشه‌زارها و جنگل‌های هیرکانی در کنار سواحل زیبای دریای کاسپین (دریای خزر)، یکی از پرطرفدارترین استان‌های ایران برای گردشگری به شمار می‌رود.

تاریخچه

بررسی‌های باستان‌شناسی غارهای هوتو و کمربند بهشهر نشان می‌دهد که سکونت انسانی پیش از میلاد مسیح در این منطقه وجود داشته‌است. در کتیبه‌‌ی بیستون نیز از حدود جغرافیایی مازندران و گیلان با نام پتشواریش نام برده شده است.

این منطقه پیش از این «طبرستان» نامیده می‌شد و در قرن هفتم هجری قمری به مازندران تغییر نام داد.  

جغرافیا

بلندترین کوه ایران، دماوند، در استان مازندران واقع شده است. این استان با استان‌های گلستان، سمنان و تهران همسایه است و از دریا به کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و آذربایجان راه دارد.

آب و هوا

آب‌و‌هوای کوهستانی و معتدل خزری بر مناطق مختلف مازندران حکم‌فرمایی می‌کند. شهرهای غربی استان که در همسایگی گیلان قرار دارند، بارندگی بیشتری را تجربه می‌کنند و تابستان‌هایی گرم و زمستان‌های نسبتا سردی دارند. قسمت‌های کوهستانی و ییلاقات تابستان‌هایی معتدل و زمستان‌هایی پربرف و بسیار سرد را می‌گذرانند.

شهرهای استان مازندران

استان مازندران پنجاه و هشت شهرستان دارد که در ادامه تعدادی از آن‌ها را مرور می‌کنیم.

ساری

ساری با قدمتی دیرین، محل تاج‌گذاری آقامحمدخان قاجار بوده است. گردشگرانی که به این شهر می‌روند میدان ساعت ساری را خواهند دید که در هر ساعت صدای زنگش به گوش می‌رسد.

اگر از شهر بیرون بزنید، جاذبه‌های طبیعی زیادی انتظار شما را می‌کشد. برای رسیدن به برخی جاذبه‌ها بیش از 2ساعت از ساری راه در پیش دارید. چشمه‌های پلکانی باداب‌سورت، سد سلیمان تنگه با امکان اسکی روی‌آب و قایق‌سواری، مجموعه‌ی تاریخی فرح‌آباد با آثاری متعلق به دوره‌ی صفوی (مسجد جامع، مدرسه و کاخ جهان‌نما که تنها ویرانه‌های از آن باقی مانده است)، دریاچه‌ی چورِت و میانشه، برج رِسکِت که در قرن پنج هجری ساخته شده است، برخی از جاذبه‌های اطراف ساری را تشکیل می‌دهند.

بابلسر

بابلسر شهری ساحلی است که در منطقه‌ای جلگه‌ای واقع شده است. این شهر توسط رودخانه‌ی بابُلرود به دو قسمت تقسیم می‌شود. روی رودخانه یک پل زیبای فلزی خودنمایی می‌کند که حاصل تلاش مهندسان آلمانی و ایرانی در دوره‌ی پهلوی اول است. در پیاده‌روهای بالای بابلرود، تصویر درختان صنوبر سر به فلک کشیده با شما ماندگار خواهد شد.

تماشای حیات وحش در پارک وحش بابلسر، قایقرانی در بابلرود و بالاخره قدم‌زدن در ساحل بابلسر برخی از تفریحات این شهر هستند.

رامسر

رامسر که نام قدیمش سخت‌سر بوده، غربی‌ترین شهر مازندران است و با رودسر استان گیلان همسایه است. عاملی که بر علاقه‌ی گردشگران به این شهر افزوده است، نزدیکی جنگل و دریاست.

رامسر را به دلیل وجود قله‌های مخروطی، مزرعه‌های چای، باغ‌های مرکبات، شالیزارهای زیبای برنج، آبشارها، مناطق ییلاقی، غارها و چشمه‌ها و بالاخره آب‌گرم‌های معدنی‌اش «عروس شهرهای شمال» می‌نامند.

از جاذبه‌های دیدنی اطراف این شهر، روستای زیبای جواهرده است که علاوه بر طبیعت بکرش، آثار باستانی همچون مسجد آدینه با پیشینه‌ای بیش از ۷ قرن و گورهای گبری را در خود جای داده است.

رامسر تله‌کابینی دارد که از کناره‌ی دریا آغاز می‌شود و به بلندی‌های جنگل می‌رسد.

بوستان صفارود، ییلاق گرسماسر، جنگل زیبای دالخانی با مه غلیظش و دهستان جنت‌رودبار که سرزمین گل‌گاوزبان است، دیگر دیدنی‌های این شهر زیبا هستند.

آمل

آمل اولین پایتخت علویان بوده است. این شهر بیشترین تعداد جاذبه‌های گردشگری استان را در بخش آثار باستانی و طبیعت‌گردی به خود اختصاص داده است. آمل در مرکز مازندران واقع شده است و شغل اصلی ساکنانش را کشاورزی تشکیل می‌دهد. مرکبات، سیب و برنج از مهم‌ترین محصولات آمل هستند.

پارک دهکده طلایی آمل، پل دروازه چشمه و پل معلق برخی دیدنی‌های شهر هستند.

بهشهر

در شرقی‌ترین نقطه‌ی مازندران شهری به نام بهشهر وجود دارد که پیشینه‌اش به دوران میانه‌سنگی می‌رسد.

باغ شاه، غار هوتو، خلیج زیبای میانکاله با درختچه‌های تمشک وحشی و درخت‌های انار، دریاچه عباس‌آباد، پارک جنگلی عباس‌آباد و چشمه عمارت از دیدنی‌هایی هستند که گردشگران هنگام سفر به این شهر از آن‌ها بازدید می‌کنند.

بابل

بابل، شهر بهارنارنج، شهری دانشگاهی است و دیدنی‌های طبیعی و تاریخی بسیاری دارد.

 کاخ و برج سلطنتی، کیجا تکیه، گنجینه، بنای درویش فخرالدین و پل محمدحسن خان از مکان‌های دیدنی داخل بابل هستند.

تنکابن

تنکابن، در غرب مازندران، شهریست که آن را با صدای مرغ‌های دریایی و خیابان‌هایی با درختان نارنج و پرتقال می‌شناسند. دیلم خاصه، فیض و شهسوار نام‌هایی بوده‌اند که این شهر تاکنون به خود دیده است.

غار آبی دانیال، دره‌ی سه‌هزار، جنگل دوهزار، چشمه‌ی آب‌گرم فَلَکدِه و پارک جنگلی چالدَره را در سفر به این شهر و اطراف آن نباید از دست داد.

چالوس

چالوس از معروف‌ترین شهرهای مازندران است و بخش زیادی از این شهرت را از جاده‌ی زیبایش می‌گیرد. این شهر را در قدیم به نام‌های سالوس یا شالوس می‌نامیدند.

جاده چالوس در تمام فصل‌های سال میزبان گردشگرانی است که ممکن است هوس خوردن آش داغ و تماشای زیبایی مسیر، آنها را به این‌جا کشانده باشد. اما خود شهر با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی‌اش تابستان‌ها و بهارهای شلوغی دارد.

بسیاری از گردشگران چالوس را با پارک جنگلی نمک‌آبرود و تله‌کابین آن می‌شناسند. تله‌کابین که یکی از مهم‌ترین بخش‌های توریستی این شهر است، امکان صعود به قله‌ی زیبای مدو بن را فراهم می‌کند.

کلاردشت

کلاردشت یکی از معروف‌ترین ییلاقات شمال ایران است که در ۴۸ کیلومتری چالوس قرار گرفته است. در حالی‌که بسیاری از مردم این منطقه به زبان مازندرانی سخن می‌گویند، عده‌ای از ساکنان آن به زبان لَکی و کردی نیز حرف می‌زنند.

زیبایی رویایی جاده‌ی کلاردشت به عباس‌آباد را نمی‌توان از یاد برد. دهکده‌ی مازیچال و اقیانوس ابرهایش از دیگر مکان‌های دیدنی این منطقه است.  

نوشهر

نوشهر با نام قدیمی تَجَن، روستایی بود که در زمان قاجار مورد توجه حکومت وقت قرار گرفت و در زمان پهلوی اول با احداث بندرگاه رونق زیادی پیدا کرد.

مردم این شهر زبان مازندارانی را با گویش کجوری حرف می‌زنند.

پارک چنگلی سی‌سنگان با درختان متنوع و انبوهی از شمشادها از قدیمی‌ترین پارک‌های ایران است.

نور

پارک جنگلی نور به آلاچیق‌های چوبی، رستوران و زمین ورزش مجهز است. خانه و آرامگاه نیما یوشیج نیز در روستای یوش –از روستاهای این شهرستان- قرار گرفته است. آب‌گرم لاویج، آبشار آب‌پری، غار کهو و روستای بَلَده و... را نیز نباید از یاد برد.

اقامت‌گاه‌ها

هتل بام سبز رامسر و کلبه‌های جنگلی آن در ارتفاعی حدود هفتصد متر بالاتر از دریا، هتل سالاردره ساری، هتل آپارتمان وستا تنکابن و هتل بزرگ مازندران در رامسر چند نمونه از هتل‌های استان هستند.

کلبه چوبی الیزه در بابل، اقامت‌گاه روستایی شورا در جنت‌ رودبار، خونه‌ی مادربزرگ در بهشهر، جنت رامسر، عاروس ویشه آمل، خونه‌ی مادرجون تنکابن و... از اقامت‌گاه‌های روستایی و بوم‌گردی هستند که گردشگران برای تجربه‌ی زندگی محلی به سراغ آن‌ها می‌روند.

غذاهای محلی

هر استانی غذاهای محلی خودش را دارد و این غذاها طعم‌های جدید و دلپذیری را به مسافران معرفی می‌کنند، مازندران هم از این قاعده مستثنی نیست و مجموعه‌ی گسترده‌ای از غذاهای خوش‌طعم را در مناطق مختلف خود جای داده است.

انار و رب انار نقش خاصی در غذاهای این استان ایفا می‌کنند.

مرغ ترش مازندارنی که با مرغ ترش گیلان متفاوت است و در تهیه‌ی آن از سبزیجات محلی و همچنین گردو استفاده می‌شود، آش کدو، کویی پلا یا کدو حلوایی و برنج که در میان مازندرانی‌ها طرفداران زیادی دارد، خورش سیر انار، بیج‌بیج که از ترکیب گوشت چرخ‌کرده، پیازداغ، سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی تهیه می‌شود، آلو مسما با آلوی مازندرانی، آغوز مسما، باقالا وابیج و کدوبره تعدادی از غذاهای محلی مازندران هستند.

رستوران‌ها

مازندران را با اکبرجوجه‌اش می‌شناسند. شعبه‌ی اصلی اکبرجوجه در گلوگاه قرار دارد و تقریبا در هر منطقه‌ای از مازندران می‌توان شعبه‌ای از آن را پیدا کرد و اطمینان داشت که کیفیت تمام شعبه‌ها یکیست.

رستوران قدیمی برادران و رستوران کشتی که به خاطر نوع پخت ماهی‌اش شهرت دارد در رامسر، رستوران آبادگران نرسیده به چالوس، مجتمع نارنجستان محمودآباد، مجتمع تفریحی میزبان در بابلسر با انواع غذاهای ایرانی و فرنگی، رستوران تمیشون در مسیر نوشهر به نور با فسنجان و مرغ و آلوی مشهورش، حسن‌رشتی نوشهر و کته‌های خوش‌طعم و بویش، برخی از رستوران‌های خوب مازندران هستند که تجربه‌ای متفاوت از سفر به مازندران را برای شما رقم خواهند زد.

صنایع دستی

وجود خاک رس باعث شده ساخت کوزه‌ها و ظرف‌های سفالی در مازندران رونق داشته باشد. گلیم‌بافی نیز از صنایع‌دستی قدیمی این استان است که معمولا با طرح‌های هندسی همراه است. جاجیم‌بافی با طرح‌های خشتی، پنجه‌ای، چهارگل و...، سوزن‌دوزی، نمدمالی، حصیربافی، شمد و ملحفه، منبت‌کاری، رنگرزی و چاپ سنتی، سرامیک سازی و... از دیگر صنایع دستی این استان سرسبز هستند.

سوغات

سوهان کنجدی یا پشت‌زیک از خوراکی‌های خوش‌مزه‌ی این استان است.

 آغوزنون، رشته‌به‌رشته که از ترکیب رشته، گردو، خاک قند، هل و روغن تهیه می‌شود و طرفداران زیادی دارد، قماق که در خانواده‌ی شیرینی‌ها قرار می‌گیرد ولی در پخت آن از شکر استفاده نمی‌شود، برنجک، کماج مخصوص مازندران، نان کوهی یا نان ییلاقی آمل، کلوچه و کوکی، آب‌دندون که بیشتر در آمل طبخ می‌شود، نان قتلمه که مخصوص ماه رمضان است، عسل، انواع مربا، ترشی و لواشک از سوغاتی‌های لذیذ استان مازندران هستند.

آداب و رسوم

جشن تیرگان آمل، جشن ورف‌چال، جشن کشتی لوچو برخی از رسوم شهرهای مختلف مازندران هستند.

در کندلوس مراسم نوروز آداب خاص خود را دارد؛ هنگام حلول سال نو –با استخاره- چند کودک یا نوجوان خانواده را به عنوان مج یا  خوش‌قدم انتخاب می‌کنند. پس از تحویل سال او با یک سینی که در آن قرآن، شیرینی، سبزه و یک ظرف آب قرار دارد -پیش از بقیه- وارد خانه می‌شود و آب را در گوشه‌ی اتاق‌ها می‌ریزد تا سال پربرکتی برای اهل خانه شروع شود.