غار چشمه وقتِ ساعت دورود

دورود در شرق استان لرستان و در دامنه کوه باباهورِ زاگرس در کنار اشترانکوه واقع شده است. کوه‌های سر به فلک کشیده، دره‌های زیبا و رودهایی چون «سِزار»، این شهر را پر از جاذبه‌های طبیعی کرده است که دریاچه گَهَر، آبشار آب‌گرمه، آبشار بیشه، غار و آبشار وقتِ ساعت از جمله آن‎ها است.

در جنوب شهرستان دورود کوهی قرار دارد به نام کوه «پَریز» که به علت صعب‌العبور بودن و نداشتن راه‌های مناسب برای صعود به قله این نام بر روی آن گذاشته شده است. منظور از کلمه پریز، پرهیزکردن و نرفتن بوده و به نام «کوه پرهیز» نام‌گذاری شده و در اثر کثرت استعمال کلمه و در طول زمان نام «پریز» را به خود گرفته است. دورتادور این کوه را یا دره‎های زیبا و شگرف فراگرفته یا با اشترانکوه همسایه است؛ یکی از این دره‌ها «دره گهر رود» نام دارد، که آب دریاچه گهر را به رودخانه سزار می‎رساند. فعالیت‌های گسلی که در دره گهررود وجود داشته پدیده‌های جالب و شگفت‌انگیزی -چون انواع غار، چاه، چشمه، آبشار، دره زیبای نیگا و قطعات بزرگ سنگ که  در زبان محلی به «کُرو دختر» معروف است- را به‌وجود آورده که زیبایی منطقه را دوچندان کرده است.

یکی از این پدیده‌های جالب و زیبا، غار و چشمه وقتِ ساعت است که در دامنه همان کوه پریز قرار دارد. برای رسیدن به این غار و چشمه دو راه وجود دارد. می‌توان از دورود با ماشین‌های سنگینی چون جیپ، لندرور از جاده کوهستانی در امتداد راه آهن به طرف جنوب رفت و بعد از گذشتن از روستاهای «چم چید»، «چنار» و «چشمه ده کولیان» با سه ساعت کوه‌پیمایی به دهانه غار و آبشار وقتِ ساعت رسید. راه دیگر این است که سوار قطار محلی دورود- اندیمشک شوید که هر روز عصر از دورود به طرف اندیمشک در حرکت است. در ایستگاه چم چید پیاده شوید. از آن‌جا تا چشمه ده کولیان 1 ساعت پیاده‌روی پیش روی شماست.

بعد از یک پیاده‌روی و کوهنوردی در دیواره جنوبی غار پریز به دهانه غاری می‌رسید که 7 مترعرض و 12 متر ارتفاع دارد. این غار عمقی  حدود 40 متر دارد و از دهانه آن، آبی زلال و گوارا بیرون می‌آید که سرچشمه آن انتهای غار است. در انتهای غار و از سقف 15 متری، آبشاری به کف غار می‌ریزد. صدای آب در فواصلی قطع و وصل می‌شود، گاهی با قطع شدن آب و صدای چک چک آن طنینی دل‌انگیز غار را فرا می‎گیرد. گاهی دیگر با جاری شدن آب و یا چند لحظه قبل از ظاهر شدن آب صدای وحشتناکی از غار بر می‌خیزد که ترسی در دل می‎افکند. همین قطع و وصل شدن آب، وجه تسمیه این چشمه و آبشار شده که به وقتِ ساعت معروف است. علت این قطع و وصلی آب دقیقا مشخص نیست اما برخی بررسی‌ها این را نشان می‌دهد که این آبشار شبیه سیفون عمل می‌کند! بعد از پر شدن آب در مخزن (بستگی به فصل سال دارد که چند ساعت طول می‎کشد) یکدفعه در عرض 50 دقیقه تخلیه می‌شود.

این غار و چشمه با آب زلال و چشم انداز‌های اطراف از دیدنی‌های بکر و طبیعی شهرستان دورود است که به علت راه دشواری که دارد مسافران و گردشگران باید یا کوهنورد باشند و یا با وسایل کوهنوردی تجهیز شده باشند. ثبت این اثر در آثار ملی نیاز به زیرساخت‌هایی از طرف دولت دارد که امید است اعتباراتی برای این امر مهم اختصاص داده شود.