خانه تیزنو

دزفول یکی از آن شهرهایی‌ست که بخشی از بافت قدیمی آن دست‌نخورده باقی مانده است. بی‌دلیل نیست که به این شهر موزه‌‌ی آجر هم می‌گویند. کافی است سری به محله‌های تاریخی آن بزنید تا چند سال در زمان به عقب برگردید، جایی نزدیک رودخانه‌ دز آرام و در عین حال پرخروش!

اگر گذرتان به محله‌ی تاریخی قلعه افتاد، نزدیک خیابان ساحلی و در فاصله‌ی چند قدمی با پل جدید دزفول، به دنبال خانه‌ای بزرگ و باشکوه بگردید؛ خانه‌ تیزنو که معروف‌ترین خانه‌ تاریخی دزفول است.

خانه تیزنو به بازرگانی به نام تیزنو بیگ تعلق داشته و در دوره‌ی صفوی ساخته شده است. البته در دوره قاجار آن‌را مرمت و بازسازی کرده‌اند و تغییراتی در آن ایجاد شده است.

ورودی باشکوه خانه، با خواجه‌نشین‌های دوطرفِ در کامل می‌شود، جایی که درگذشته می‌شد روی سکوی آن نشست و منتظر ماند. از زیر سردر باابهت خانه که بگذرید، وارد هشتی می‌شوید؛ جایی که اندرونی خانه را پنهان نگه می‌دارد.

باید از هشتی گذشت و وارد حیاط اصلی شد. حیاطی که کف آجرپوش دارد و حوض و باغچه‌اش یادگار روزهای گذشته‌ است. دو مجسمه‌ی شیر سنگی زیبا حیاط را تزیین کرده‌اند. اما آن‌چه چشم را خیره می‌کند آجرچینی جذاب خانه است که در گوشه‌گوشه‌ی آن دیده می‌شود.

با پایین رفتن از پله‌ها دو زیرزمین خانه نمایان می‌شود، اولی شبستان است که یک و نیم متر پایین‌تر از حیاط ساخته شده و سه ورودی دارد؛ و دوم شُوادون است که نمادی از معماری دزفول به‌شمار می‌رود. شوادون‌های دزفول دست‌کند هستند و باوجود عمقی که دارند، ساکنان خانه را از گرمای تابستان نجات می‌داده‌اند. شوادون یا شوادان خانه تیزنو ۲۵ پله از حیاط پایین‌تر است.

در طبقه‌ی همکف و طبقه‌ی بالا چندین اتاق با پنجره‌های مشبک قرار گرفته‌اند. در نهایت می‌شود قدم به پشت‌بام گذاشت و منظره‌ی جذاب رودخانه‌ی دز و پل را از آن بالا تماشا کرد. این خانه به ثبت ملی رسیده و در بعضی از روزهای سال مانند نوروز بازدید عمومی دارد.

یکی دیگر از دیدنی‌های دزفول، خانه سوزنگر است که از خانه تیزنو ۵ دقیقه با پای پیاده فاصله دارد و در کوچه کلانتریان قرار گرفته است. با ۵ دقیقه پیاده‌روی در جهت مخالف می‌شود از بازار کهنه دزفول در بلوار شریعتی دیدن کرد. بهترین زمان سفر به این شهر جنوبی تعطیلات نوروز یا پاییز و زمستان است.

از تهران تا دزفول حدود هشت ساعتی طول می‌کشد. مسیر زمینی آن از اتوبان تهران – قم شروع می‌شود و با گذر از اراک به بروجرد می‌رسد. بعد از خرم‌آباد با دو ساعت و نیم رانندگی، تابلوی دزفول پدیدار خواهد شد. اگر اهل سفر با قطار هستید، می‌توانید در ایستگاه اندیمشک از قطار پیاده شوید و پس از ده دقیقه در دزفول خواهید بود. راه ساده‌تر، سفر هوایی‌ست. از فرودگاه دزفول به مقصد شهرهای بزرگ پرواز برقرار است.