درویش دوزی یا تفرشی دوزی ((مرکزی))

درویش دوزی یا تفرشی دوزی ((مرکزی))

درویش دوزی یا تفرشی دوزی ((مرکزی))

3

درویش ­دوزی یا تفرشی­ دوزی یکی دیگر از رودوزی­ های ایران است. وجه تسمیه آن بدین علت است که در شهر تفرش (استان مرکزی) این نوع دوخت رواج داشته است. این هنر زیبا و ظریف در اوایل سلسله­ ی پهلوی در تفرش که محل اقامت ظهیرالدوله داماد ناصرالدین شاه بود به اوج رونق خود رسید. زیرا ایشان که خود یکی از دراویش به ­نام آن روزگار بودند. با تاسیس انجمنی که صنایع­ دستی مختلف را به زنان و مردان آموزش می­ داد، سعی در مهارت­ آموزی به افراد نیازمند را داشت و از آنجا که این هنر بین دراویش باب بود، از طریق انجمن در میان سایر مردم رایج شد.

این نوع دوخت از تکنیک ساده ­ای برخوردار است و به­ صورت حاشیه ­هایی پهن بر روی پارچه ایجاد می­ شود و شباهت زیادی به چشمه ­دوزی اصفهان دارد با این تفاوت که در آن نسبت به چشمه­ دوزی نخ ­کشی کمتری انجام می­ شود. ساده ­ترین شکل تهیه ­ی سوزن درویشی به این صورت است که ابتدا با کشیدن سه نخ از طول و عرض پارچه، مربع­ هایی به ­ضلع یک سانتی­متر بر روی آن مشخص می­ کنند و سپس وسط آن را با نخ ابریشمین به رنگ پارچه می­ دوزند.

درویش­ دوزی به ­طور کلی روی پارچه ­هایی که دارای بافتی ساده هستند، یعنی تار و پود آنها منظم و قابل شمارش باشد انجام می­ شود، نحوه ­ی دوخت آن ساده و راحت است و فقط از شِلال (نوعی دوخت است و آن چنان است که دو طرف پارچه را بر هم نهند و کوک­ های خرد و ریز بر وی زنند به ­طوری که دو روی آن مشابه باشد، برخلاف بخیه که دو روی آن با یکدیگر مشابهت ندارد.) تشکیل می­ شود. در گذشته از این دوخت برای تزیین چادر­شب، پرده، رویه­ ی کرسی و بقچه استفاده می ­شد و امروزه بیشر برای تزیین لباس و رومیزی کاربرد دارد. برای درویش­ دوزی نیازی به کشیدن نقش روی پارچه نیست، بلکه طرح­ ها کاملاً ذهنی است و از طریق شمارش تار و پود پارچه و با دوخت شلالی خلق می­ شود. امروزه با استفاده از کاغذ شطرنجی بر روی هر پارچه ­ای می ­توانیم تفرشی ­دوزی را اجرا کنیم. از طرح ­های این هنر می ­توان به نیم­ گل، گل­ خورشیدی هشت ­پر، گل خورشیدی دوازده ­پر، گل­ خورشیدی دوبل، گ ل­خورشیدی کثیرالاضلاع، نقش کله ­اسبی، نقش گل­ه ای چهار­پر متناوب و بسیاری دیگر اشاره کرد.


افزودن دیدگاه جدید