جواهرات و زیورآلات ایران باستان امروزه در نقاط بسیاری از دنیا چشم بینندگان را خیره کرده است، کارشناسان اهل فن زیورآلات ایرانی را نمونه ای بی نظیر از خلاقیت و توانمندی حیرت انگیز سازندگان آن می دانند. در دوهزار سال پیش از میلاد، ساکنان فلات ایران، ساختن جواهرات و زیورآلات را با دانه و مهره های رنگی آغاز کردند و بدین گونه، علاقهی خود را به تزئینات و زیورآلات نشان دادند. در دوران هخامنشیان، کار با طلا و هنر جواهرسازی به روشی بسیار ماهرانه انجام میشد.
از جواهرات این دوره می توان به بازوبند، دستبند، انگشتر و اقلام دیگر اشاره کرد. در منطقه ی ایلام و استان های همجوار آن نیز از دیرباز ساخت زیورآلات سنتی بهعنوان یکی از صنایع دستیهای محلی معرفی شده است. زنان ایلامی نیز همانند زنان سایر اقوام ایرانی به آرایش و زیبایی خود توجه داشته اند و زیور و زینت خود را همساز با جایگاه اجتماعی و خانوادگی اش انتخاب می کند. در گذشته زنان ایلامی برای آرایش و زیبایی از قابلیت های طبیعی جسم خود به نحو مناسبی استفاده میکردند. آنها گوش، بینی، گردن و دست و پای خود را با انواع حلقه ها و گوشواره های زیبا مزین می کند و در بعضی مواقع قسمت هایی از صورت خود را خالکوبی می کردند.
بیشتر زیورآلات این منطقه از مهره های رنگی و سنگی ساخته شده است که از مناطق مختلف این منطقه جمع آوری می شود. از جمله این زیورآلات می توان به مواردی از این دست اشاره کرد: 1- سینه ریز(ملونگ) که با سکه های یک ریالی پهلوی، و سربند با سکه های دو ریالی پهلوی درست می شود هرچه تعداد سکه های سینه ریز بیشتر باشد ارزش اجتماعی و اقتصادی آن بالاتر می رود و با اسم هایی چون هفت لیره و پنج لیره شناخته می شود. 2- گل کیف این شی جذاب که با منجوقهای رنگی، گل های میخک خشک شده و به وسیله ی مُشک معطر می شود وسیله ای است که از آن برای تزیین لباس و معطر کردن آن استفاده می شده است. 3- لاسری، این زیور برای کنار سربند و کلاه زنانه که مهره آن معمولاً از یاقوت و فیروزه استفاده می شد. 4- گردنبند (ملونگ) 5- گوشواره 6- گل سینه که از آن برای قفل کردن دو لبه لباس یا کمربند استفاده می شود. 7- پابند (پاونگ) 8- دستبند (دسینگ) 9- انگشتر(کلوانگ) 10- سرمه دان (سرمگ) که برای آرایش چشم زنان که جنس آن معمولاً از پوست بز است. امروزه کمابیش هنر جواهرسازی سنتی در این منطقه رواج دارد.