جاجیم بافی ((گلستان))

جاجیم بافی ((گلستان))

جاجیم بافی ((گلستان))

0

جاجیم دستبافته ای است که معمولاً دارای طرح های راه راه، لوزی و الوان زیبایی بوده و در قدیم روی کرسی می انداختند این دستبافت شبیه به بافته های پلاس بافی و گلیم بافی نیز هست با این تفاوت که در پلاس بافی از پارچه های رنگی نیز در مراحل بافت استفاده می شود و در جاجیم بافی از نخ های رنگی، ظریف و پشمی استفاده می شود؛ و تفاوتش با گلیم در آن است که جاجیم در چهارتخته بافته می شود و پس از بافتن به هم متصل و دوخته می شود.

چله آن بیش از گلیم و ظریف تر است، نخ چله در جاجیم رنگی است و در نقش آفرینی آن موثر است، جاجیم ها پرز ندارند و می توان از هر دو روی آن استفاده کرد. کوچ نشینان از آن بهره ی زیادی می برند و کاربرد آن به عنوان روانداز و محافظ سرما است. در گذشته از جاجیم برای پیچیدن رختخواب و به اصطلاح جا از این دستبافته استفاده می شده است و به آن جای جمع می گفتند که به مرور زمان و برای راحتی لفظ به آن جاجیم گفته اند.

تارهای جاجیم از پشم های رنگارنگ بوده و البته گاهی از ابریشم های الوان نیز به عنوان تار استفاده شده، و پود را بدان علت که دیده نمی شود از نخ پنبه ای عموماً خاکستری یا مشکی استفاده می شود. یکی از تفاوت های دیگر جاجیم با سایر بافته ها همین تار و پود آن است در جاجیم برخلاف سایر بافته های داری تار در معرض دید قرار می گیرد. جاجیم بافتی متناوب دارد و تارهای آن در نقش اندازی معلق است. این تارهای معلق اضافی موجب می شود که جاجیم بافت های نسبتاً برجسته به نظر آید.

روش کار بدین صورت است که ابتدا چله ی مورد نظر را در محوطه ی باز کشیده (دراز می کنند) سپس به وسیله ی تیرک، وسط چله را سر پا کرده و تعدادی از تارها را جدا می کنند، آنگاه شروع به بافت می کنند و معمولاً جاجیم را به طول 10 الی 15 متر و عرض 15 تا 25 سانتیمتر می بافند، پس از پایان بافت، با بریدن و پهلوی هم دوختن قطعات اقدام به تهیه ی ابعاد مورد نظر می کنند.

در اکثر نقاط روستایی ایران، بافت جاجیم مرسوم است با این تفاوت که در مناطق مختلف، ترکیب رنگی و یا ظرافت نخ و نقوش، طرح های مختلفی را ایجاد می کنند. از جمله مناطق معروف در استان گلستان می توان به روستای "زیارت" از توابع شهر گرگان اشاره کرد. در روستای زیارت سالهاست که جاجیم بافی به عنوان یک میراث خانوادگی از مادران به دختران منتقل شده است. امروزه جاجیم علاوه بر زیرانداز، به عنوان سجاده، پادری، رومیزی، روتختی، رویه ی کرسی، رویه ی مبل و در مواردی به شکل ترکیبی با چرم در تولید مصنوعات چرمی نیز کاربرد دارد.


افزودن دیدگاه جدید