وحشی بافقی (یزد)

0
وحشی بافقی (یزد)

مولانا شمس‌الدین محمد وحشی‌بافقی، از شعرای نیمه‌ی دوم قرن دهم هجری است. او در سال 939 هجری قمری به‌دنیا آمد. زادگاه او روستای بافق (از توابع یزد) است و هنوز خانه‌ای که شمس‌الدین در آن به‌دنیا آمده در بافق موجود است. وحشی پس از آموختن مقدمات ادب، از بافق به یزد و از آنجا به کاشان رفت و چندی در آن شهر، سرگرم مکتب‌داری بود و پس از چندی به یزد بازگشت و تا پایان عمر همانجا به‌سر برد. وحشی دوران کمال شاعریش را در یزد گذراند و برای کسب معاش، به ستایش بزرگان یزد و کرمان پرداخت. او هم‌روزگاردو پادشاه صفوی، شاه‌طهماسب صفوی و شاه‌اسماعیل دوم بود که وحشی در مدح شاه طهماسب شعری از خود به‌یادگار گذاشته است. وحشی‌بافقی شخصیت عاشق‌پیشه‌ای داشته او از شیوه‌ی شاعری شیرازی به‌نام بابافغانی در سرودن شعر پیروی می‌کرد بابافغانی مکتب هندی و یا وقوع را پایه‌ریزی کرد.

وحشی به‌شوخی کلام سبک وقوع افزود و آن را از حد اعتدال بیرون برد و طرز جدیدی در شعر آورد به‌نام واسوق یا واسوخت که تقریباً با نام خود او همراه است. در ادبیات فارسی واسوخت به شعری اطلاق می‌شود که درونمایه‌ی آن روی‌گرداندن از معشوق است و بیان عملی است که عاشق در برابر بی‌وفایی معشوق نشان دهد. بهترین نمونه‌ی واسوخت در شعرهای وحشی بافقی دیده شده از غزلهای اوست "ما چون ز دری پای کشیدیم، کشیدیم  امید ز هر کس که بریدیم، بریدیم/ دل نیست کبوتر که چو برخاست نشیند  از گوشه‌ی بامی که پریدیم، پریدیم/ رم دادن صید خود از آغاز غلط بود  حالا که رماندی و رمیدیم، رمیدیم/ به این ترتیب با پیدایش گونه‌ی واسوخت وحشی بافقی، چون ستاره‌ای در ادبیات ایران درخشید. او با دلی آرزومند، ساده‌گویی و بی‌پیرایگی و روان‌سازی را در زبان شعر فارسی بنیاد گذاشت و در این راه پیروز و کامیاب شد. او درباره‌ی خود می‌گوید "من که مشهور قاف تا قافم  می‌رسد لاف و می‌رسد لافم/ از در روم تا به هند و ختای یادگاری بود ز من همه جای/ نکته‌دانان اگر نو، ارکهنند همگی پیروان طرز من‌اند/ هر کجا فارسی زبانی هست ز منش چند داستانی هست/ بعضی ادبا به وحشی، نظامی از پا افتاده و برخی دیگر او را ادیب دبستان عاشقی خوانده‌اند. کلیه‌ی آثاری که از وحشی باقی مانده شامل مثنوی‌ها، غزل‌ها، قطعه‌ها، ترکیب‌بندها، ترجیع‌بند و رباعی است. شیرین و فرهاد مهمترین اثر اوست که در قالب مثنوی سروده شده است که با مرگ شاعر ناتمام ماند. او در سن 52 سالگی به‌سال  991 هجری قمری دار فانی را ترک کرد. مدفن او در شهر یزد است.


افزودن دیدگاه جدید