«آسیاب خرابه» که به گویش آذری «خارابا دییرمان» نیز خوانده میشود، در استان «آذربایجان شرقی»، بر سر راه «مرند» به «جلفا»، آن سوی گذرگاه پل راه آهن جلفا به «نخجوان»، در 5 کیلومتری روستای «مینجان آباد» و نزدیکی روستای «الوان»، در نزدیکی مرز ایران و جمهوری آذربایجان و در کرانه رود «ارس» است.
آسیاب خرابه نامی است که بر چشمه، آبشار، رودخانه و جادهای در این سرزمین نهاده شده است. رودخانه آسیاب خرابه خود سامانه ای زهکشی شده است که از رود بزرگ ارس سیراب میشود.
آسیاب خرابه روزگاری آسیابی بوده است که امروزه رها و ویران شده است. بلندای آسیاب 10 متر و گسترهی آن 200 متر است. از کوه «کیامکی» چشمهای روان است که بر پیرامونش درختان انجیر روییده اند. چکاد کیامکی بیش از 3400 متر بلندا دارد، و در پیرامونش «دره خور خور» و «مرزه دره» و «دره کلریز» خفته اند. آسیاب خرابه و کوه کیامکی، هر دو بخش هایی از پارک زمین شناختی ارس هستند.
چشمه آسیاب خرابه آبشخوری است که آبشارهای بسیاری را در آسیاب خرابه سیراب میکند و به درهای سرازیر میشود. دیواره های آبشارها و خرسنگ های کوه در راست جایِ دره از خزه ها و گیاهان آبزی سبز پوشیده و زمردین است. دیواره های سنگی و درختان و آبریزها بیننده چشم آشنا را به نگارگری های ایرانی میبرد که در کالبد این سرزمین جانی دوباره یافته و به جنبش در آمده اند.
به کوشش سازمان گردشگری این آسیاب بازسازی شده و به گونه ای نمادین کار کرده و گندمی آرد میکند که از این آرد فرآوردههایی چند نیز فراهم شده و در دسترس خریداران گذاشته میشود.
