موزه عروسک بیرجند

خانه فروتنی که امروز به عنوان موزه عروسک بیرجند مورد استفاده قرار می گیرد مربوط به اواخر دوره قاجار است، این خانه پس از مرمت و با حفظ اصالت گذشته خود تبدیل به موزه شده است. بازدیدکنندگان در این موزه با تماشای عروسک‌های مختلف کشورمان و آشنایی با فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی منطقه، می‌توانند از تماشای معماری زیبای این خانه نیز لذت ببرند. این موزه در بیرجند، خیابان منتظری ۱۳، کوچه شهید کرمانی، پ ۳۳ واقع شده و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۰۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در این موزه نمونه ای از تمامی عروسک های محلی و قدیمی کشور جمع آوری شده که بسیار جالب توجه است.

یکی از عروسک‌های معروف بیرجند که در این موزه به نمایش گذاشته شده است، مربوط به روستای تاجمیر است. نام این عروسک دوتوک است. عروسک‌ های دوتوک را با مواد قابل بازیافتی که از طبیعت به دست آورده‌اند می‌سازند. مواد اولیه‌ای همچون چوب، پارچه‌های محلی، موی بز و حتی گیاهان معطر دارویی کالبد این عروسکها را تشکیل می‌دهند. هر کدام از عروسک‌های دوتوک روایتگر یک داستان هستند، که به سینه آنها سنجاق می‌شود. نام دوتوک را روی این عروسک‌ها گذاشته‌اند، چون جامعه محلی این منطقه به عروسک، دوتوک می‌گویند.