قلعه «فورگ»، که قلعه «میرزا رفیع خان» نیز خوانده میشود، در سرزمینی ییلاقی در شمال روستای فورگ، در 5 کیلومتری شهرستان «درمیان» و ۱۱۰ کیلومتری غرب «بیرجند»، در استان «خراسان» قرار گرفته است. این دژ در بلندای ۱۸۴۰ متری بر روی بلندیهای دره درمیان و در دامنه کوه «مومن آباد» قرار دارد که به دشت «اسدیه» میرسد.
روستای فورگ، در ۱۰۷ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند، بر روی کوه مومن آباد و دور تا دور دژ بزرگ فورگ گسترده شده است. دژ فورگ که پس از دژ «الموت» بزرگترین پایگاه اسماعیلیان بوده است، یکی از 10 دژ بزرگ و ارزشمند ایران است که نامش در فهرست آثار ملی ایران جای دارد.
آنچه تا امروز در تاریخ نگاریها به دست آمده تاریخ ساخت دژ فورگ را به روزگار پادشاهی نادرشاه افشار، به دست «میرزا بقا خان» فرمانروای «درمیان» و فورگ میرساند. هرچند روشن است که این دژ پیش از دوران افشاری نیز برجای بوده است. پس از میرزا بقا پسرش «میرزا رفیع خان» ارگ دژ را به سرانجام رسانده است. تنها یک دیوارنوشته ساروجی بر آب انبار دژ بر جای مانده است که تاریخ سال ۱۱۸۱ خورشیدی را نشان می‌دهد. این دیوارنوشته از «بازسازی» و نه «نوسازی» دژ به دست استاد «ابوسعید جزیکی» در آغاز دوران قاجار پرده بر میدارد. در روند این بازسازی نیز باروی امروزین دژ همراه با هشت برج گرد نوسازی شده و افزوده گشته است.
دژ فورگ نزدیک به ۹۲۰۰ متر چهارگوش گستره دارد که از شرق به غرب کشیده شده است. این دژ بزرگ ۱۸ برج داشته که همه آنها به دست تاریخ تا امروز نرسیده است. ماده ساخت دژ فورگ بیشتر سنگ، آجر، خشت و ساروج است. این قلعه بر بالای صخره‌ای سنگی پس از قرون متمادی همچنان در تاریخ بیرجند قامت خود را استوار نگهداشته است. همچنین بر بلندای حصار و برج‌ها، سازه‌های کنگره‌داری وجود دارد و منافذی جهت دیده‌بانی و دفاع دیده میشود.
با توجه به آثار و بقایای معماری داخل قلعه چنین استنباط میشود که قلعه مزبور در چندین مرحله بازسازی شده و بر وسعت آن افزوده شده است. آخرین مرحله معماری آن مربوط به دوره افشاریه است که آن یادگاری از این دوره محسوب می‌شوند.
دروازه دژ فورگ، در فرودستترین بخش، در باروی شرقی آن جای داده شده است. در این بخش برج های نگهبانی، انبار خوراک دام، زیستگاه خدمتکاران، جایگاه نگهداری دامها و آب انبار است. در گوشه شمال خاوری همین بخش یک برج خشتی با آرایههای چلیپایی ایستاده است، که مردمان بومی آن را «برج کبوتر خانه» میخوانند. کمی جلوتر به سوی باختر که زمینی بلندتر دارد، ارگی در میانه ی دژ ساخته شده است. اینجا جایگاه نگهداری بنه و جنگ افزارهای رزمی و یگان سربازان و مسجد است.
در غربی‌ترین و نیز بلندترین بخش دژ فورگ «کهندژ» فراز شده است. کهندژ فورگ که شاه‌نشین دژ نیز هست با 2 برج نگهبانی، 8 برج گرد و باوری ستبر و بلند میانه ی دژ جدا شده است. این بخش که از نوسازی دوران افشاری برجای مانده بهترازدو بخش خاوری در دست تاریخ نگهداری شده است. در کهندژ بخش های گوناگونی جای داده شده است؛ هشتی‌ها، راهروها، اصطبل، انبار آذوقه، برج‌های نگهبانی. این کهندژ دو طبقه داشته که امروزه اشکوب دوم از میان رفته است. از دیگر بخشهای کهندژ میتوان دهلیز (تونل) را نام برد که با کاربردی برداشت آب و بنه یا رفت و آمد پنهانی به هنگام جنگ به بیرون باروهای دژ راه دارد.