مسجد جامع نیشابور

 اين بنا از آثار به يادگار مانده نيشابور عصر تيموري است، که با وسعت تقريبي 7083 مترمربع دربافت مرکزي و در حاشيه جنوبي خيابان امام خميني(ره) روبروي مدرسه علميه گلشن (دوره تيموري) قرار دارد. بنيان اين مسجد را به سال 899 هـ .ق و مقارن با فرمانروايي سلطان حسين بايقرا نسبت مي دهند که باني ساخت آن پهلوان علي کرخي فرزند بايزيد بوده است. مقبره باني در سردابه اي مجاورت ايوان ورودي مسجد واقع است. مسجد جامع نیشابور بزرگترین مسجد این شهر است. آجر، از عمده ترین مصالحی است که در ساخت این مسجد از آن استفاده شده است. درهمان نگاه اول بلندی ایوان مرکزی آن جلب توجه می‌کند. این ایوان مرکزی ۱۹٫۵ متر ارتفاع دارد سبک معماری این مسجد از نوع مساجد چهار ايواني است که در چهار سوي آن، شبستان هاي وسيع ستوندار آجري بنا شده است. همچنين بر فراز ايوان جنوبي (قبله) در دوره قاجاريه دو مناره افزوده شده که در دوره معاصر برچيده شده است. مسجد جامع در سال 1195 ق. توسط عباسقلي خان بيات مرمت شد.  بناي مسجد جامع حاوي کتيبه هاي تاريخي نام باني، موقوفات و رقبات و نشانگر اوضاع اجتماعي، سياسي نيشابور در دوره صفويه مي باشد. ورودی اصلی مسجد در سمت شمال آن و ئشت ایوان شمالی قرار دارد. در بیرون این ورودی، یک سردر وجود دارد که مقرنس‌کاری شده است. اگر به دو طرف این سردر بنگرید، دو کتیبه از شاه عباس اول را خواهید دید که تاریخ نصب آن‌ها به سال ۱۰۲۱ هجری قمری برمی‌گردد. مسجد جامع نیشابور به عنوان بزرگترین مسجد نیشابور و همچنین قدیم‌ترین سازه این شهر که کاربری‌اش تغییر نکرده است،پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، این مسجد محلِّ برگزاری نماز جمعه، سخنرانی و منبر رسمی نیشابور شد مسجد جامع نیشابور در تاریخ ۲۱ آبان سال ۱۳۱۷ هجری خورشیدی و با شماره ۳۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.