یکی از موزههای بسیار آموزشی، تعاملی و فعال در ایران بنایی است که امروزه با نام سراموزۀ دکتر رهگشا شناخته میشود. این موزۀ شگفتانگیز که بازدیدکنندگان خارجی بسیاری را نیز به خود جذب کرده، در شهرستان بادرود، در استان اصفهان واقع شده و در واقع یک گنجینۀ فرهنگی و عرفانی است که توسط یک بانوی فرانسوی مدیریت میشود. این خانه موزه در کوچه باغ واقع شده و در خانۀ تاریخی شادروان علی اکبر رهگشای به همت فرزندشان، دکتر محمد رهگشای، تأسیس شده است.
سراموزۀ دکتر رهگشا فضایی به مساحت حدودی یک هکتار را در برگرفته و در بخش مرتفع جنوب غربی شهر بادرود قرار دارد. این بنا محصول نخستین سالهای دوران پهلوی است و اینک پس از چند دوره مرمت در بخشهای مختلف آن در واقع پس از سالها احیا شده است. این بنا از منظر کالبدشناسی معماری در دستۀ خانههای اقلیم خشک قرار میگیرد و در شکل و سبک معماری آن انطباق و هماهنگی با این اقلیم بهطور کامل رعایت شده است. به شکلی که در هر چهار فصل میتوان از بنا استفاده کرد.
هدف از برپایی این موزه شناخت فرهنگ گذشتگان و فرهنگی غنی ایرانی و در واقع شناساندن آن در عصر مدرن به نسلی است که آن فرهنگ را نزیسته است. سراموزۀ دکتر رهگشا یک موزۀ نمونۀ زندۀ مردمشناسی است که فضای علمی و فرهنگی با ظرفیتهای جذاب گردشگری و کارآفرینی ایجاد کرده است. در اینجا تلاش بر آن است تا استعدادهای کودکان و نوجوان شناخته و تقویت شود. در بخشی از این موزۀ برجسته شاهد احیای مشاغل بومی، تخصصهای قدیمی و سنتهای محلی هستیم که از مؤلفههای هویت ملی برای هر ایرانی به شمار میآید. در راستای تحقق چنین اهدافی موزه به برپایی مجموعۀ قابلتوجهی از دورههای آموزشی هنری، علمی و فرهنگی در زمینۀ خوشنویسی، نقاشی، موسیقی، نجوم، عروسکسازی، عکاسی اجرام آسمانی همت گماشته است. برپایی جشنها و مراسم سنتی و آیینی در کنار ایجاد خانۀ عروسکهای بومی شناسنامهدار از دیگر فعالیتهای بسیار جذاب موزه در این سالها بوده است. مدیران این موزه تلاش میکنند به این طریق تاریخ محلی این منطقه را به نسل امروز انتقال دهند چرا که شعار این موزه ایجاد ارتباط میان ایام قدیم و امروز است.
در خانۀ عروسکهای سراموزۀ دکتر رهگشا چهل ماکت عروسک ساخته شده و 150 عروسک شناسنامهدار تهیه شده است. این عروسکها لباس محلی بر تن دارند و معرف افراد و شخصیتهایی هستند که مشاغل کهن منطقه را انجام میدهند. جنس عروسکها از پارچه، چوب، کرک قالی، نخ و پنبه است که همۀ اینها با محیط زیست سازگاری کامل دارد. فعالیتهای این موزه تماماً بر مبنای پژوهش و کار علمی پیش میرود و در راستای تهیۀ این عروسکها یک مقاله پیرامون اهداف و فلسفۀ عروسکها در سال 1394 به سازمان یونسکو ارائه شده است. شادی و هادی بادی نام عروسکهایی است که با پیام صلح و دوستی و با هدف تبریک سال نو 1395 آماده شده و به دور دنیا سفر کردند. این مجموعه از عروسکها رسماً در تاریخ 27 فروردین 1395 رونمایی شدند.
در کنار دورههای آموزشی که در بالا به آن اشاره شد، سراموزۀ دکتر رهگشا کارگاههایی نیز برای شناخت و معرفی گیاهان دارویی و ادویه جات ذیل عنوان مدرسۀ سبز را تدارک دیده است. آموزش طراحی و ساخت عروسک بومی ننه نخودی برای نونهالان، آموزش نتهای موسیقی به کودکان، آشنایی با تمبر، نقشه، نسخه، خط و سکه از دیگر فعالیتهای آموزشی این موزه است.