مزارات بیلانکوه

بیلانکوه یا ولیانکوه از محلات تاریخی شهر تبریز است. شهرت این محله به "بیلانکوه" را به وجود مدفن اکابر، اولیاء و عرفای تبریز در آن منسوب می‌کنند. مزارات بیلانکوه همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. مرقد و مزار بزرگانی چون "اخی سعدالدین" (عارف نامدار قرن ششم هجری)، "کمال‌الدین مسعود خجندی" (شاعر و عارف قرن هشتم هجری)، "کمال‌الدین بهزاد هراتی" (نگارگر بزرگ قرن دهم) و جز آن در این محله واقع شده‌اند. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته به نظر می‌رسد بیلانکوه محله‌ای با قدمت قریب به یک هزار سال می‌باشد.

فاصله‌ی این محله از بافت تاریخی شهر تبریز این فرضیه را مطرح می‌سازد که شاید بیلانکوه در حدود قرون چهارم و پنجم هجری روستایی در نزدیکی شهر تبریز بوده است که با مرور زمان به آن ملحق گردیده است. در دوره‌ی ایلخانی، بنیانگذاری شهرک دانشگاهی ربع رشیدی توسط خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی بر اهمیت آن افزود. از این رو، قرن هشتم هجری دوره‌ی رونق و شکوفایی بیلانکوه محسوب می‌شود. این منطقه از تبریز در ادوار بعدی نیز همواره مورد توجه بوده است. وجود آثار ارزشمند و متعدد مربوط به دوره‌های مختلف تاریخی نشان از اهمیت و جایگاه این محله‌ی تاریخی دارد. توجه و عنایت اکابر و عرفا - به ویژه از قرن ششم هجری به بعد- به بیلانکوه، موجب شکل‌گیری زوایا، خانقاه‌ها و مقابر ایشان در این محله شده است.