غارها حفرههایی هستند که طی میلیونها سال بر اثر حل شدن سنگها در آب و ذوب شدن یخها بوجود آمدهاند و از زمانهای دور، جانپناه طبیعی بشر برای محافظت او از گزند حیوانات وحشی و آب و هوای نامساعد بودهاند.
غارهای زیادی در اطراف تهران یافت شدهاند که غار بورنیک در نزدیکی روستای هرانده یکی از این غارهای زیباست.
واژه بورنیک از دو بخش"بور" و "نیک" تشکیل شده که بور به معنای جای امن و نیک به معنای خوب و در کل به معنای "محل امن خوب" است که کاملا با کاربرد این مکان برای بشر غارنشین هماهنگی دارد.
برای دیدن این یادگار طبیعت، باید راهی شهر فیروزکوه شوید. در 15 کیلومتری جنوب غربی فیروزکوه به روستای زیبای "هرانده" میرسیم که خود با داشتن رودخانهای پرآب به نام "نمرود" و با درختان زیبا و کوچهباغهای مفرحش یکی از مناسبترین مکان ها برای گردش و هواخوری در فصل گرم تابستان است. مردم روستا به زبان گیلکی صحبت میکنند و از طریق کشاورزی و دامداری و تولید صنایع دستی امرار معاش میکنند اما اصلیترین محصول مردم روستا، سیبزمینی است.
با کمتر از 2 ساعت پیادهروی به طرف جنوب روستا به غار بورنیک میرسیم. غار با دهانهای که انگار به مهمانانش لبخند میزند و با خنکای خوشآیندی که دارد، نوید یک غارنوردی دلچسب را میدهد. با پایین رفتن از 150 پله، سفر به 3 تالار تو در توی غار شروع میشود که هر یک ارتفاع متفاوتی دارد. این غار با طولی حدود 3500 متر به عنوان طولانیترین غار شناخته شده اطراف پایتخت محسوب می شود.
غار بورنیک در زمانهای دور محل زندگی انسانهای غارنشین بوده و سفالهایی که از غار بدست آمده این مطلب را تایید میکند. هر تالار با توجه به موقعیت و شرایط آن، کاربرد ویژهای برای غارنشینان داشته است. تالار اول یا تالار بیرونی اصلیترین محل سکونت ساکنین آن بوده است. تالار دوم با شیب تندی به تالار سوم میرسد که عمیق ترین قسمت غار است. در انتهای تالار سوم پرتگاههایی وجود دارد که عمق بعضی از آنها به 20 متر هم میرسد.
این غار با تاقدیسها، استالاکتیت (چکنده)ها و استالاگمیت (چکیده)هایی با رنگهای گوناگون نخودی، سفید و صورتی ارزش زمینشناسی و دیرینهشناسی ویژهای دارد. در نهایت، سفر به این غار زیبا، لذت یک غارنوردی هیجانآور را با احساس سفر به زمان انسان های اولیه همراه میکند، محلی که از پس هزاران سال، مانند یک راز، ما را به کشف خود دعوت میکند.