«قلعه کنگلو» دژی است که کمتر کسی آنجا را دیده یا اسمش را شنیده است. باستان شناسان، این قلعه را به عقابی با بالهای باز که برای جلوگیری از رانش هستهی مرکزی دژ ایجاد شده است، تعبیر کردهاند. عقابی که بال هایش را برای به آغوش گرفتن مهمانان ناخوانده اش باز کرده است.
«کنگِلو» در زبان محلی مازندرانی به «کنگِلی» نیز معروف است، «کَنگِلی» در زبان مازندرانی به زنبور گفته میشود، که با توجه به اینکه کندوی زنبورعسل همیشه یادآور و الهام بخش دژ و قلعه است، «قلعه کنگلو» نیز به آن تشبیه شده است.
مسیراین قلعه را باید با جان و دل حس و طی کرد و دوربین عکاسی و فیلمبرداری را کنار گذاشت و هر بخشی از آن را با چشم دید و با ذهن ثبت کرد تا در روزهای شلوغ شهری، آرامش اش را به خاطر آورد.
برای دیدن این دژ با پلان منحصر به فردش باید حدود نیم ساعت تا 45 دقیقه پیاده روی کرد و شیبهای تند و ملایمی را پشت سر گذاشت البته زمان پیاده روی بستگی به سرعت، حرکت و آشنایی شما با منطقه و کوهنوردی دارد. گرچه تمایل به گوش کردن صدای پرندگانی که آواز میخوانند و سکوت دره، قطعا سرعت حرکتتان را کندتر خواهد کرد.
بعد از آنکه مدتی مسیر سرپایینی را طی کردید نوبت به مسیر سربالایی و طی کردن پله چین های دژ می رسد، بعد از رد کردن درختان، دیوارهای سرخ رنگ قلعه کنگلو را خواهید دید. مصالح بکار رفته در این دژ از جنس سنگ و گچ نیمکوب است. اندود گچ با خاکی که دارای اکسیدآهن است، باعث ایجاد نمایی سرخ فام در دژ کنگلو شده است که با توجه به تغییرات آب و هوایی و دخل و تصرف انسانی در طبیعت و اقلیم منطقه کمی از سرخی دیوارها کاسته شده است. یادگاری نویسی گردشگرانی که قبلا به آنجا سر زدند و سعی کردند اثری از خودشان روی دیوار قلعه به چا بگذارد نیز یکی از عواملی بوده که سرخی دیوارها را از بین برده است و ممکن است این منظره در حال خوبی که بعد از پیاده روی داشتید تاثیر منفی داشته باشد و کمی دلگیرتان کنند.
چون این قلعه در استتار طبیعی بالای دره باستانی «آرم» و در شکاف بخشی از رشته کوههای البرز در سوادکوه قرار دارد از دستبرد و تجاوز بیگانگان و غارتگران در امان مانده است. با توجه به شواهد موجود و ساختار معماری، گفته می شود این بنا میتوانسته نیایشگاه، بنای یادمانی، کوشک سلطنتی یا تفرجگاه باشد. این قلعه در سال 79 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.