هنگام ورود به سیلک، تپهای بلند پیش چشمتان ظاهر میشود. این تپه در ابتدا آنچه در دل دارد را برای بازدیدکنندگان آشکار نمیکند. کافی است از تپه بالا بروید تا تکه سفالهایی که در گوشه و کنار افتاده است را از نزدیک ببینید. این‌ها تنها گوشه‌ای از تمدن سیلک را برای شما به نمایش می‌گذارند. کمی جلوتر آثار حفاری باستان‌شناسان را به صورت حفرههایی عمیق خواهید دید.
«سیَلْک»، در بخش فین در جنوب غربی کاشان، از نخستین نمونهههای شهرسازی در ایرانِ مرکزی است. نزدیک به هفت هزار و پانصد سال پیش، با دگرگونی های آب و هوایی و شیوه زیست، مردمانی برای کشاورزی و یکجانشینی به این سرزمین می آمدند. امروزه از آن سیستم شهرسازی، در میان دو تپه شمالی با قدمت 7500 و تپه جنوبی با قدمت 5000 سال، ویرانه های یک زیگورات پرستشگاهی، دو گورستان 3500 و 3000 ساله برجای مانده است.
مردمان سیلک سردمداران استفاده از فلز در دوران نوسنگی بودند و گمان می رود نخستین مردمانی بودند که به نوآوری چرخ در جهان دست یافتند. همچنین از شیوه خاک سپاری مردگان چنین بر می آید که ساختار این شهرنشینی از دو طبقه اجتماعی متفاوت بوده است که شامل طبقه درباریان و ارتشیان از یک طرف و طبقه دهقانان و پیشه وران در طبقه پایین‌تر بوده است. آرایش مردگان با رنگ اُخرایی نشانی از این جامعه طبقاتی بوده است.
پیکر مردگان در سیلک به شیوه جنینی با خم شدن زانوها در سینه انجام می شد و بر بالای پیکر، گلنوشتههای همچون شیروانی جای داده می شد. این روش با گورسپاری های آغاز شاهنشاهی هخامنشی همانند است.
گروه باستان‌شناسی «رومن گیرِشمن»و «آندره گُدار»در دهه چهارم سده بیستم تپه های سیلک را کاوش کردند و گزارش یافته های باستانی خود را منتشر کردند. همچنین در سال ۱۳۸۰ خورشیدی، صادق ملک‌شهمیرزادی از سوی سازمان میراث فرهنگی ایران کاوش هایی تازه انجام داد. امروزه 17 طبقه شهرنشینی از سه دوره زیستی برای سیلک روشن شده است. سیلک در شمار فهرست آثار ملی ایران جای دارد.
آثار بسیاری از تمدن سیلک یافت شده و به دست ما رسیده است. از جمله آنها میتوان به بقایای خانه-هایی با اتاق و در و پنجره و اجاق، چند استخوان بندی انسان، تُنگ های سنگی کوچک برای عطر و همچنین دوک‌های ریسندگی از سنگ و گِل اشاره کرد.
