« تالاب کانی برازان» که به گوش بومی «تاڵاوی كانی بەرازان مهاباد» خوانده میشود، تالابی جهانی به گسترهای بیش از 900 هکتار است در 30 کیلومتری شمال «مهاباد»، در استان «آذربایجان غربی»، نزدیک «بفروان»، در 3 کیلومتری شمال «قره داغ» و در 2.5 کیلومتری روستای «خور خوره». این نخستین تالاب «پرندهنگری» ایران از رودخانه ی مهاباد و نیز چشمه قره داغ سیراب میشود و خود نیز سپس «دریاچه ی ارومیه» را سیراب میکند.
بخشی از کانی برازان بر دامنه «قره کوه» آرام گرفته که روبروی تپه «بابا حیدر» است. این تالاب با نیزارها و ویژگی های زمین شناختی خود درخور پذیره ی بیشترین پرندگان مهاجر آبزی در ایران است. از میان نزدیک به 75 گونه پرندهی آبزی و کنارآبزی نیز میتوان «اردک سرسفید»، «اردک مرمری»، پلیکان، قو، فلامینگو، درنا، عقاب تالابی، بوتیمار، غاز و دیگر را سراغ گرفت. همچنین در بخشهای کم ژرف تالاب نیز گاومیشهای بزرگ و ستبر تنی به آب میزنند.
از پوشش جانوری نیز میتوان شغال را نام برد. گفته شده کانی برازان مهاباد بزرگترین لانه جوجه آوری اردک سرسفید در جهان است. ناگفته نماد که مهاباد تالابهای دیگری با نامهای «قوپی باباعلی»، «حسن خان»، «گروس»، «داشخانه» و «قره قشلاق» نیز دارد. از پوشش گیاهی تالاب کانی برازان میتوان گفت که تا امروز نزدیک به ۴۵ گونه گیاهی از ۳۵ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده است، در میان شناخته شده ترینِ این گونه ها میتوان نی، بوریا، جگن و گز را سراغ کرد. همه ی این ویژگی ها تالاب کانی برازان را محور گردشگری، بومگردی، پرندهنگری، آموزش و پژوهش در آذربایجان غربی ساخته است.
از زیست دوستی ایرانیان در پیرامون تالاب کانی برازان خوب است نام و نشان «امیرارسلان پیروتی» را از روستای «گابازله» یاد کنیم که برای رهاسازی لک لکی گرفتار در کیسه ای پلاستیکی که در دل طبیعت رها شده بود، به بالای تیر برقی پیرامون تالاب رفت، لک لکها برای لانه سازی بر این تیر برق ها مینشینند. پیروتی پس از رها کردن پرنده، هنگام پایین آمدن از تیرک، با برخورد یکی از بال های لک لک به سیم برق فشار قوی، شوربختانه، جان باخت.