آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر حماسه سرای بزرگ ایران (419 -329 هجری قمری) خالق شاهنامه، در شمال شهر تاریخی توس، در باغی بزرگ واقع شده است که امروزه یکی از جاذبه های گردشگری استان خراسان رضوی برای زائران مشهد مقدس و علاقمندان این بزرگ مرد به شمار می رود. در این باغ استخری بزرگ و در کنار آن مجسمه فردوسی ساخته ابوالحسن صدیقی هنرمند نامی ایران قرار دارد. در انتهای باغ آرامگاه و پشت بنای آرامگاه نیز دروازه رزان شهر طابران توس دیده می شود.
در زمان قاجاریه (قرن سیزدهم هجری قمری) تصمیمی برای ساخت آرامگاهی برای این شاعر گرانقدر ایرانی گرفته شد که در پی آن بنایی نسبتاً مناسب بر روی محل دفن ایشان در باغ و ملک شخصی اش در سال 1313 شمسی ساخته شد و همزمان با برگزاری آیین های هزاره فردوسی گشایش یافت. بنای آرامگاه فردوسی چندین بار مورد بازسازی قرار گرفت. بنای ساخته شده چون از نظر زیرساخت دارای اشکال بود چندین سال بعد شروع به نشست کرد. پس از آن ساخت بنای جدید که الهام گرفته از شیوه معماری هخامنشی بود به دستور انجمن آثار ملی ایران در سال ۱۳۴۳ آغاز و با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ بر پایه طرح پیشین آن با کمی تغییرات در ابعاد و اندازه و تزئینات، با الهام از مقبره کورش در پاسارگاد، مجدداً طراحی و با مصالحی از سنگ، آهن، کاشی و دیگر مصالح بازسازی شد. در ساختمان جدید بخش فوقانی بنا که در بنای اولیه توپر بود، توخالی ساخته شد. کاشی‌کاری و تزیین زیرزمین با کاشی های معرق و الهام گرفته از عناصر تزئینی دوران هخامنشی و قرن چهارم هجری (دوره حیات فردوسی) صورت گرفت. در تزیین نما نیز از همان سنگ‌های بنای قبلی استفاده شد. سنگ‌نوشته‌ها و نقش‌برجسته‌هایی از اشعار فردوسی و در بخش هایی از آرامگاه نیز دیوارنگاره‌هایی از فریدون صدیقی با صحنه هایی از روایات شاهنامه نظیر داستان زال و هفتخان و غیره وجود دارد.
به طور کلی آرامگاه از سه قسمت تشکیل شده است. در بخش میانی سنگ قبری از جنس مرمر در وسط سکویی مرمری قرار گرفته است. بخش دوم تالاری مربع شکل از سنگ مرمر با تزیینات کاشی کاری است. چهار ستون بلند با دو سر ستون بزرگ در چهارگوشه این تالار وجود دارد و تصویر مردی بالدار در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی نمایان است. بخش دیگر محوطه پلکانی پوشیده از سنگ مرمر است که اتاق روی آن قرار دارد.
امروزه در این آرامگاه، موزه، کتابخانه و امکانات رفاهی جهت بازدیدکنندگان و گردشگران طراحی و ساخته شده است. بنای موزه توس را در ضلع غربی آرامگاه فردوسی، به همت انجمن آثار ملی و با طراحی مهندس هوشنگ سیحون ساخته شده است. این بنا در ابتدا با هدف ایجاد چای‌خانه سنتی و اجرای نقالی در نظر گرفته شده بود که برای معرفی بهتر ارزش‌های فرهنگی و تاریخی توس و شخصیت حکیم ابوالقاسم فردوسی و اثر او شاهنامه، در سال ۱۳۶۱ به موزه تغییر کاربری یافت. اشیاء به نمایش گذاشته شده در این موزه عبارتند از: آثار سنگی دوران پیش از تاریخ، مکشوفه از دشت توس و اطراف کشف رود، نسخه‌های مختلفی از شاهنامه نظیر کپی شاهنامه معروف به شاهنامه فلورانس وکپی شاهنامه بایسنقری، شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی اهدا شده از طرف آقای عبدالرحیم جعفری، آثار کشف شده از حفاری‌های باستان‌شناسی شهر توس همچون تُنگ ها، پیه سوزها، عطردان ها و تابلوهای نقاشی با مضامین داستان‌های شاهنامه فردوسی و پرتره حکیم توس و برخی آثار دیگر. مهدی اخوان ثالث از شاعران نامدار معاصر ایران نیز، بنا به وصیت وی، در جوار آرامگاه فردوسی دفن شده است.
