گورستان و زیارتگاه خالد نبی

«گورستان و زیارتگاه خالد نبی» در ۹۰ کیلومتری شمال شرقی شهر «گنبد کاووس» و در ۵۵ کیلومتری «کلاله» در استان «گلستان» قرار دارد. زیارتگاه خالد نبی را در ۶ کیلومتری روستای «گچی سو» و بر فراز کوه «گوگجه داغ» به بلندای 700 متر از تراز دریا و درون دره «پنج شیر» می‎توان دید.

«زیارتگاه خالد نبی» یک سازه چهارگوش با گنبد، دو ستون فلزی، چند پنجره و درگاه آهنی تاقی است. یک گور به بلندای یک و نیم متر در این زیارتگاه قرار گرفته است. روی گور یک پارچه سفید نوار دوزی با تکه پارچه‌های رنگی دوخته و آویزان شده ‌است.

در کنار این زیارتگاه، مسجد، آب انبار که به گویش بومی «لاری» خوانده می­شود، چند اتاق و سازه­هایی از این دست هم به چشم می‎آید. همچنین چشمه­ای به نام «چشمه خضر دندان» در نزدیکی گورستان خالد نبی هست که در بهار می­جوشد.

کمی دورتر یک زیارتگاه دیگر به نام «چوپان آتا» قرار دارد. چوپان آتا سازه­ای چهارگوش، دارای گنبد نوک تیزِ فلزی 6 پهلوی کمربندی، با سه پنجره تاقدار در چهار دیوار است. چیزی مانند درگاه در دیوار شمالی ساخته شده که به گوری که درون سازه نهاده شده، راه دارد. روی دیوارها از بیرون سیمان پوش است.

در نزدیکی زیارتگاه چوپان اتا نیز یک زیارتگاه دیگر به نام «عالم بابا» با سازه­ای همانند سازه­ چوپان آتا ساخته شده است. روبروی عالم بابا درختی آیینی هست. در ساخت این دو زیارتگاه از «سنگ لونه» بومی بهره برده شده ‌است.

در سمت غربی عالم بابا، روی رشته تپه‌های خاکی، «گورستان خالد نبی» دیده می­شود. گورهای این گورستان از سنگ یکپارچه هستند که به بلندای ۲ متر و گاهی کمی بلندتر فراز شده است. شمار این سنگ­ها در گذشته نزدیک به 600  گور نوشته شده، هرچند امروزه شمار آن­ها کاهش یافته است. این سنگ­ها اگر به از آن مردی بوده باشند گاهی مانند استوانه و گاهی مانند چلیپا ساخته شده است. همچنین اگر گور از آن زنی بوده باشد، سنگ با یک یا دو برجستگی ساخته شده است. از دیگر نماهای سنگی گورها می­توان به نمای سنگی انسان‎وار، و کله قوچی اشاره کرد. گمانه ­زنی­ها پیرامون دیرینگی گورستان خالد نبی آن را تا دوران پارینه سنگی رسانده است.