باغ پهلوان پور

درست است که نام استان یزد با کویر گره خورده، اما به واسطه وجود قنات‌های متعدد، باغ‌‌های زیادی در آن پیدا می‌شود که برخی از آن‌ها به ثبت جهانی هم رسیده‌اند. باغ پهلوان ‌پور در مهریز یکی از این باغ‌های ایرانی ثبت جهانی است.

باغ پهلوان پور در شهر مهریز، شهرک زارعین و محله‌ی مزویرآباد واقع شده است. عمارت و باغ پهلوان پور در دوره‌ی زندیه شکل گرفته و در زمان قاجار بازسازی شده است. البته در زمان مرمت آن تلاش کرده‌اند ویژگی‌های معماری زندیه را درنظر بگیرند و در این کار موفق هم شده‌‌اند. مالک باغ حسن ملارضا بوده و پس از او به دختر و دامادش علی پهلوان رسیده که تاجر یزدی بود و بعد باغ به نام پهلوان پور معروف شد.

این مجموعه شامل کوشک، حیاط مرکزی و باغ است و اکنون کاربری هتل پیدا کرده است. این مجموعه از نظر معماریِ باغ ایرانی، اهمیت ویژه‌ای دارد و تغییر سبک در ساخت باغ ایرانی را به‌خوبی نشان می‌دهد.

برج، کاهدان و اصطبل در بخش ورودی باغ پهلوان‌پور دیده می‌شود. اما آن‌چه توجه شما را به خودش جلب می‌کند، نهر روان پای چنارهای تنومند باغ است که صدای دل‌انگیزش فضا را پر می‌کند. نهر از میان دو ردیف درخت چنار کهنسال می‌گذرد و منظره‌ی جذابی به‌وجود آورده است. البته در این باغ درخت میوه هم پیدا می‌شود؛ مانند خرمالو، انار و بادام.

آب این نهر از قنات حسن‌آباد سرچشمه گرفته است. باغ پهلوان پور این مزیت را دارد که آب قنات حسن‌آباد بدون این‌که از باغ دیگری هم بگذرد، از آن عبور می‌کند. البته آب قنات‌های شاه‌حسینی و مزویرآباد هم از این باغ سردرمی‌آورند.

اگر مسیر اصلی باغ را تا انتها بروید، به کوشک یا شربت‌خانه می‌رسید که این عمارت با معماری چشمگیرش در دوره‌ی قاجار ساخته شده است. کوشک دو و نیم طبقه دارد و در آن تالار، حوض‌خانه و اتاق گوشواره طراحی کرده‌اند. گذشته از سبک معماری، گذر آب قنات حسن‌آباد از وسط کوشک بر جذابیت آن افزوده است.

زمستان‌خانه بنای دیگر این باغ است که مدتی بعد و در دوره‌ی پهلوی اول ساخته شده است. زمستان‌خانه یک‌ طبقه است و همان‌‌گونه که از نامش پیداست، برای اقامت زمستانی مناسب بوده است.

بنای بخش شمالی باغ به محل زندگی خدمتکاران اختصاص داشته اما اکنون دیگر خبری از خدمتکار نیست و این فضا به هتل باغ پهلوان پور تبدیل شده است.

صاحبان هتل امکاناتی برای ورزش و سرگرمی در محوطه‌ی باغ درنظر گرفته‌اند؛ مانند فوتبال دستی، زمین فوتبال ساحلی و والیبال ساحلی. اتاق‌ها هم امکانات رفاهی مدرنی دارند که کیفیت این هتل را افزایش داده‌اند.

باغ پهلوان‌ پور در سال ۱۳۸۱ ثبت ملی شد و در ۲۰۱۱ در فهرست جهانی یونسکو جا گرفت.