شیشه گری ((تهران))

شیشه گری ((تهران))

شیشه گری ((تهران))

20

صنعت شیشه­ گری در ایران تاریخچه ­ای بسیار طولانی دارد و محققان پیشینه‌ی این هنر- ­صنعت را به 2000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می­ دهند. آثار یافت­ شده در معبد چغازنبیلِ شوش، لرستان، تخت­ جمشید و سایر نقاط ایران گواهی بر این ادعا است. در طول دوره­ های مختلف تاریخی در شهرهای مختلف ایران کارگاه­ های شیشه به روش­ های مختلفی دایر بوده­ و فراز و نشیب­ های بسیاری را از سر گذرانده است.

مهم ­ترین استان ایران که امروزه کارگاه ­های فعال در ساخت و تولید فرآورده ­های شیشه ­ای دارد استان تهران است، از انواع متداول روش ­های ساخت شیشه‌ی سنتی به سه روش فوتی، فوتی­ قالبی و پرسی اشاره می­ شود. برای تولید شیشه‌ی فوتی (دمیدن آزاد) ابتدا مواد اولیه‌ی مصرفی که عمدتاً خرده شیشه است در داخل کوره ریخته و حرارت داده می­ شود تا به صورت مذاب درآید. هنگامی که شیشه به صورت کاملاً مذاب درآمد استادکار وسیله ­ای به نام دَم را به داخل شیشه‌ی مذاب فرو برده و آن را می­ چرخاند.

بعد از برداشت مقدار کمی از شیشه که بار نامیده می­ شود استادکار در لوله می­ دمد تا گوی کوچکی که به گوی اول موسوم است ایجاد شود. در مرحله‌ی بعد باز به وسیله‌ی دم از کوره بار برداشته می­ شود و استادکار با فرم ­دادن به­ وسیله‌ی قاشق چوبی شیء مورد نظر را خلق می­ کند. اشیا ساخته ­شده‌ی شیشه ­ای اگر در مجاورت هوای عادی قرار گیرد، پس از لحظه ­ای که سطح شیشه سرد شود بی ­درنگ می ­شکند. به همین علت در درون کارگاه ­­های شیشه ­گری گرم خانه ­ایی با دمای 45 تا 55 درجه‌ی سانتی­گراد تعبیه شده است و اشیا همزمان با سردشدن هوای داخل کوره خنک می­ شود. در شیوه‌ی فوتی- قالبی (دمیدن در قالب) ابتدا مقداری از مواد مذاب را با میله‌ی ­دم از کوره بر­می­ دارند، پس از آماده­ کردن و یک بار دمیدن در آن مقداری مواد به آن اضافه و گرم می ­کنند و در نهایت آن را در قالب قرار داده و در میله‌ی دم می­ دمند تا خمیر شیشه شکل قالب را به خود بگیرد.

معمولا اشیا ساخته­ شده با این روش، جنبه‌ی مصرفی دارد و با کیفیت خوب و قیمت ارزان تولید می ­شود مانند انواع بطری آبلیمو، گلاب، سرکه، شیشه ­های مربا و شیشه‌ی چراغ توری. روش پرسی نیز بیشتر برای انواع بطری به کار می­رود؛ به این صورت که مقدار مناسبی مواد مذاب با میله‌ی دم از کوره برمی­دارند و آن را بسیار سریع از میله‌ی دم جدا می ­کنند و در قالب پرسی قرار می­ دهند، با بستن قالب و در اثر فشار هوای وارد شده در قالب، خمیر شکل قالب موردنظر را به خود می­گیرد. برای تزیین شیشه ­های سنتی از گذشته تا به امروز شیوه ­های مختلفی مرسوم است.

از رایج ­ترین این شیوه ها می ­توان به تولید شیشه­ های رنگی، آبگزکردن، مات­ کردن، تراش ­دادن و نقاشی روی شیشه اشاره کرد.


افزودن دیدگاه جدید