سردشت در جنوب استان آذربایجان غربی واقع شده است، اما اکثریت مردم آن کرد هستند و به زبان کردی سخن میگویند. سردشت از شهرهای مرزی بهشمار میرود و با کردستان عراق ۱۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد.
این شهر از جنوب با استان کردستان هممرز است و با شهر بانه حدود یک ساعت و نیم فاصله دارد. از شمال با پیرانشهر همسایه است. در شرق آن مهاباد قرار گرفته و غرب آن به مرز ایران و عراق میرسد. این شهر در دامنهی کوه گِرده سور قرار گرفته است.
در بخش مرکزی شهرهای سردَشت و رَبَط، و نیز دهستانهای آلان، باسک کولسه، بریاجی و گورک سردشت قرار گرفتهاند. شهر میرآباد، دهستان گورک نعلین و ملکاری متعلق به بخش وزینه هستند.
آبوهوای این شهر متعدل کوهستانیست. جنگلهای زیادی در پوشش گیاهی آن دیده میشود. از کوههای بلند این ناحیه میتوان به هوینه مال، بلفت، ترخان، لندی شیخان و داشان قلعه اشاره کرد.
برپایی سه بازارچه مرزی در این منطقه باعث شده است که کالاهایی که به شهرهای بانه، مهاباد و پیرانشهر میرسد، از سردشت تامین میشود.
وجود بقایای قلعهی دوره اشکانی در این منطقه، نشان از قدمت زندگی در اینجاست. زَردشت و زرادشتر از نامهای قدیمی سردشت بهحساب میآیند. اکنون مردم کرد سردشت با گویش کردی سورانی یا مُکُریانی صبحت میکنند.
گرمای تابستان در این منطقه شدید نیست و میزبان خوبی برای گردشگران است. زمستان نیز مناسب افرادیست که اهل اسکی و سفر در برف باشند.
آبشار شَلماش یکی از معروفترین جاذبههای گردشگری سردشت است که از سه آبشار پرآب تشکیل شده است. فاصلهی آبشار شلماش تا مرکز شهر ۱۵ کیلومتر است. یکی دیگر از دیدنیهای سردشت چشمه معدنی گراوان یا کانی گراوان است که نزدیک روستای کانی گویز قرار دارد. آبی که از این چشمه میجوشد، مصرف درمانی دارد.
رودخانه زاب و سد سردشت، حمام قاجاری بیستون در مرکز شهر، پل تاریخی قلعه تاسیان، ناحیه جنگلی حفاظتشده میرآباد، دره شلماش، منطقه آلان و آبشار رزگه و تپه تاریخی ربط دیدنیهای دیگر سردشت هستند که گردشگران از آن بازدید میکنند.
غذاهای محلی لذیذی در این شهر میپزند، ازجمله بهربه سیل، که لانه، ترخینه، ئاشی ماست، ئاشی گیلاخه، خورشتی کارگ، دولمه لوشه، قاورمه و کوکی پنگه.
معروفترین سوغات سردشت سماق است، چراکه این شهر سماق باکیفیتی تولید میکند. همچنین گردشگران در این شهر انگور سیاه، گلابی وحشی، انجیر، زالزالک و عسل محلی میخرند.