جزیره آشوراده
بندر ترکمن«آشوراده» نام یک جزیره در «میانکاله» است، جزیرهای در 10 کیلومتری غربی «بندر ترکمن»، که در کنار تنگه باریک «چپق اغلی» و دهلیز «خزینی» قرار گرفته است.
گمان میرود واژه آشوراده، که در گویش بومی «مال آشیر» خوانده میشود، از «آشور آدا» یا «آشور آداسی» ترکی آمده باشد که هممعنی «شکارگاه»، «آبخست» یا «چراگاه» است. این گمانهزنی تاریخی پیش آمده که آشوراده همان «آبسکون» است که در روزگار یورش مغولان به ایران، سلطان محمد خوارزمشاه پس از شکست به آن گریخت.
از نشانهای تاریخی در آشوراده، ویرانه دژهای صفوی است که هنوز برجای ماندهاند. آشوراده در روزگاران صفوی شکارگاه شاهی بوده است. «قلعه روس‌ها»، «خانه وزیر مختار روس» و «کلیسای چوبی» همه و همه یادگارهایی از دوران لشکرکشی روس‌ها به ایران، در سال ۱۸۳۷ میلادی بودهاند. پس از سقوط امپراتوری تزارهای روس در دوران قاجار، آشوراده پیرو عهدنامه ایران و روسیه به ایران بازگردانده شد. در دوران پهلوی قلعه روس‌ها تبدیل به پاسگاه شده بود که امروزه بخش زیادی از آنها ویران شدهاند.
آشوراده یکی از تالابهای مهم در عرصه جهانی به شمار میرود که در گذشته 1200 متر گستره داشته است. امروزه آشوراده وسعتی نزدیک به 320 هکتار دارد و تنها کارکنان شیلات در این جزیره ساکن هستند و مردمان بومی دیریست از اینجا رفتهاند. برای دسترسی به آشوراده باید با قایق از آب گذر کرد.
از پوشش جانوری آشوراده میتوان گونههایی همچون گراز، روباه، شغال، گربه وحشی، خوک ، اسب وحشی، جوجه تیغی، لاک پشت، مار، خرگوش، گورکن و موش را نام برد. ببر مازندران نیز روزگاری در این سرزمین میزیسته است. فوک خزری را هم نباید از خاطر برد. همان جانوری که در آبهای پیرامونی جزیره دیده میشود.
همچنین پرندگان بومی و مهاجری همچون قرقاول، غاز سفید و سیاه ، دراج، فلامینگو، پلیکان، چنگیر، کاکائی، گیلانشاه، چوب پا، پرستوی دریایی در این زیستگاه زندگی میکنند. از پوشش آبزیان در آبهای پیرامون جزیره آشوراده میتوان ماهیانی همچون ماهی آزاد، ماهی سفید، کپور، کلمه، ماش، فیل ماهی، تاس ماهی، ازون برون را نام برد. گفتنی است نزدیک به نیمی از خاویار ازون برون ایران از کنارههای آشوراده شکار میشود.
از میان پوشش گیاهی آشوراده نیز میتوان به درختان انار ترش، بوته های تمشک، خشک، خار، قزل اوت، ازگیل وحشی و گونههایی از نی را بر شمرد.